ကမၻာ့လုံၿခဳံေရးကို ၿခိမ္းေျခာက္ေနေသာ အာတိတ္ေရခဲျပင္ အရည္ေပ်ာ္မႈ

၉/၁၁ တိုက္ခိုက္မႈ(၁၀)ႏွစ္ျပည့္တြင္ ကမၻာ့လုံျခဳံေရးႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ သုေတသနစာတမ္းႏွင့္ ေဆာင္းပါးမ်ား ေရးသားေဖၚျပခဲ့ၾကေသာ္လည္း လက္ရွိကမၻာ့လုံျခဳံေရးကို အဓိကျခိမ္းေျခာက္လာေနေသာ ရာသီဥတုေျပာင္းလဲမႈကို မ်က္ကြယ္ျပဳခဲ့ၾကသည္။

စက္တင္ဘာတိုက္ခိုက္မႈ ႏွစ္ပတ္လယ္ေန႔မတိုင္မီ တစ္ရက္အလိုတြင္ ဂ်ာမန္သိပၸံပညာရွင္တစ္ဦးမွ အာတိတ္ေဒသတြင္ ေရခဲတည္ရွိမႈသည္ အနိမ့္ဆုံးအဆင့္သို႔ သမိုင္းတင္ေရာက္ရွိခဲ့ေၾကာင္း ရာသီဥတုေျပာင္းလဲမႈႏွင့္ ပတ္သက္၍ သတိေပးေျပာၾကားခဲ့သည္။

ကမၻာႀကီး၏ေျမာက္ပိုင္းေရခဲျပင္သည္ တျဖည္းျဖည္းျခင္း ေလ်ာ့က်ေနသည္။ ဤကဲ့သို႔ ေလ်ာ့က်ေနရျခင္း၏ အဓိကအေၾကာင္းအရင္းမွာ ကမၻာ့ေျမာက္၀င္ရိုးစြန္္းတြင္ သစ္ေတာမ်ားျပဳန္းတီးမႈသည္ အဓိကအရင္းခံျဖစ္ေၾကာင္း၊ ကမၻာ့ရာသီဥတုမွာလည္း ခန္႔မွန္း၍မရႏိုင္ေသာ နည္းလမ္းျဖင့္ ေျပာင္းလဲေနေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့သည္။ စက္တဘၤာ(၈)ရက္ေန႔တြင္ ဂ်ာမနီႏိုင္ငံ (Bremen) တကၠသိုလ္တြင္ သုေတသနပညာရွင္မ်ားမွ (၂၀၀၇)ႏွစ္သည္ အာတိတ္ေဒသတြင္ ေရခဲအရည္ေပ်ာ္မႈ အမ်ားဆုံးျဖစ္ေၾကာင္း၊ ၂၀၁၁ ေရခဲအရည္ေပ်ာ္မႈမွာ ဒုတိယစံခ်ိန္တင္ ဒုတိယအေနအထားတြင္ ရွိေနေၾကာင္းေထာက္ျပခဲ့သည္။

(၂၀၀၇) ႏွစ္ စံခ်ိန္တင္ထားမႈသည္ မၾကာမီက်ိဳးပ်က္ေတာ့မွာျဖစ္ေၾကာင္း အေမရိကန္ကိုလိုရာဒိုရွိ အမ်ိဳးသားဆီးႏွင္းႏွင့္ေရခဲသုေတသနဌာန သိပၸံပညာရွင္ ( Mark Serreze) မွေျပာဆိုခဲ့သည္။ “ ဒီႏွစ္ရဲ႕ထူးျခားမႈကေတာ့ ထူးျခားတဲ့ရာသီဥတု အေျခအေနမရွိခဲ့ဘူး။ ေႏြရာသီရာသီဥတု အေျခအေနကလည္း ပုံမွန္အေျခအေနမွာ ေရခဲအရည္ေပ်ာ္မႈက (၂၀၀၇) ခုႏွစ္ အဆင့္ထိ ေရာက္ေနတယ္၊ အာတိတ္ေရခဲျပင္သည္ ပါးလြာေနသည့္ အတြက္ ပုံမွန္ရာသီဥတု အေျခအေနမွာတင္ ဆက္လက္ အရည္ေပ်ာ္ေနဦးမွာ ျဖစ္ပါတယ္” ဟု ေျပာဆိုခဲ့သည္။

၂၀၀၇ ခုႏွစ္မွ စတင္ကာ အာတိတ္ေရခဲ့ျပင္ အရည္ေပ်ာ္မႈေၾကာင့္ ကမၻာ့အေနာက္ေျမာက္ႏွင့္ ေျမာက္ပင္လယ္ ေရလမ္းေၾကာင္းမွာ တေန႔တျခား က်ယ္ျပန္႔လ်က္ရွိေနသည္။ မၾကာေသးမီက ေရနံတင္ သေဘၤာတစ္စီးသည္ အေမရိကန္၊ ဟူစတန္ျမိဳ႕မွ အာတိတ္သမုဒၵရာကုိွ ျဖတ္သန္းခုတ္ေမာင္းရာ ထိုင္းႏိုင္ငံ ေမတာဖုေရနက္ဆိပ္ကမ္းသို႔ (၈) ရက္ခရီးျဖင့္ ေရာက္ရွိခဲ့သည္။ ယခင္က သေဘၤာမ်ား သြားလာ၍ မရေသာအာတိတ္သမုဒၵရာသည္ ယခုအခါ ရာသီဥတုေျပာင္းလဲမႈေၾကာင့္ သေဘၤာမ်ားပင္ သြားလာ ေနၾကျပီျဖစ္သည္။

၁၉၇၉ ခုႏွစ္မွ ေမြးေသာခေလးသည္၊ ႏွစ္ (၅၀) မျပည့္မီ အာတိတ္ေဒသတြင္ ေႏြရာသီ၌ ေရခဲလုံး၀မရွိ သည္ကို ေတြ႔ရမည္ဟူ၏။  ဤေျပာင္းလဲမႈျဖစ္စဥ္သည္ ကမၻာ့ေျပာင္းလဲမႈ ျဖစ္စဥ္တြင္ အလြန္ ျမန္ဆန္ျခင္းျဖစ္သည္။ ကမၻာၾကီး ပူေႏြးလာရျခင္း၏ အက်ိဳးဆက္အျဖစ္ အာတိတ္ေဒသ၏ အေနအထားသည္ အျဖဴေရာင္မွ နက္ျပာေရာင္အျဖစ္ ေျပာင္းလဲသြားမည္ျဖစ္ၿပီး  သမုဒၵရာေရျပင္သည္ ေန၏အပူခ်ိန္ကို (၂၄) နာရီ စုပ္ယူရမည္ျဖစ္သည္။ အျဖဴေရာင္မွ အနက္ေရာင္အျဖစ္ ေျပာင္းလဲသြားပါက ကမၻာ့ေရျပင္၊ ေျမျပင္၌ တစ္စတုရန္းမီတာပတ္လည္တြင္ အပူစြမ္းအင္ (၀.၃) ၀ပ္ ထပ္တိုးလာမည္ျဖစ္ေၾကာင္း” ေနာ္ေ၀ႏိုင္ငံ ၀င္ရိုးစြန္း သုေတသနဌာနမွ ဟတ္ဒဆင္က တြက္ခ်က္ျပခဲ့သည္။ သူ၏ တြက္ခ်က္မႈမ်ားသည္ အာတိတ္ေဒသ၌ ေရခဲလုံး၀မရွိေတာ့သည့္ အေျခအေနကို အေျခခံထားျခင္းျဖစ္သည္။

ဤအပူခ်ိန္သည္ ကမၻာေျမျပင္အေနအထားႏွင့္ ညီမွ်သည့္ စတုရန္းမီတာ သန္းေပါင္း (၅၁၀) အက်ယ္အ၀န္းကို စြမ္းအင္ေပးႏိုင္စြမ္းရွိသည့္ အေနအထားျဖစ္သည္။ ကမၻာ့အပူခ်ိန္သည္လည္း (၀.၂၅) စင္တီဂရိတ္ ျမင့္တက္လာမည္ျဖစ္ေၾကာင္း မက္နီဆိုတားျပည္နယ္ စိန္႔ေသာမစ္တကၠသိုလ္မွ ဂၽြန္ေအဗရာဟန္မွ ေျပာဆိုခဲ့သည္။ အပူခ်ိန္သည္ အာတိတ္ေဒသတြင္ ပထမဆုံး ျဖစ္ေပၚျပီး၊ အာတိတ္ေဒသ၏အပူခ်ိန္မွာ လြန္ခဲ့ေသာႏွစ္ (၃၀-၄၀) က ရွိခဲ့ေသာအပူခ်ိန္ထက္ (၃-၅) စင္တီဂရိတ္ထက္ ပိုမိုျမင့္မားေနသည္။ ယခုေဆာင္းရာသီတြင္ အာတိတ္ေဒသ၏ အပူခ်ိန္မွာ (၂၁) စင္တီဂရိတ္ အထက္တြင္ ရွိေနမည္ျဖစ္သည္။

ကမၻာႀကီးပူေႏြးလာမႈသည္ ကမၻာတဝွမ္းရွိ လူသားအားလုံးကို ထိခိုက္ေစမည္ ျဖစ္သည္။ (Global Governance Project) မွ ေဖၚျပခ်က္အရ သကၠရာဇ္ (၂၀၅၀) အေရာက္တြင္ ရာသီဥတု ေျပာင္းလဲမႈေၾကာင့္ ကမၻာတဝွမ္္း၌ ဒုကၡသည္ဦးေရ သန္း (၂၀၀) ရွိမည္ျဖစ္သည္။

ကမၻာ့ရာသီဥတု ေျပာင္းလဲမႈသည္ ကမၻာ့အနာဂတ္ကို စိန္ေခၚေနေသာ္လည္း အေမရိကန္အပါအ၀င္ ဖြံံ႔ျဖိဳးျပီးႏိုင္ငံမ်ားမွ စိတ္ပါ၀င္စားျခင္းမရွိဘဲ အၾကမ္းဖက္မႈတိုက္ဖ်က္ေရးအတြက္ ေဒၚလာထရီလီယံႏွင့္ ခ်ီကာ သုံးစြဲခဲ့ၾကသည္။ အီရတ္ႏွင့္အာဖဂန္တြင္ စစ္ေရးအတြက္သုံးခဲ့ေသာ ေငြေၾကးသည္ ေလ၊ ေနေရာင္ျခည္၊ ေရလႈိင္းႏွင့္ေျမေအာက္ အပူေလာင္စာတုိ႔မွ လွ်ပ္စစ္စြမ္းအင္ထုတ္ယူသုံးစြဲပါက အေမရိကန္ႏိုင္ငံ အေနျဖင့္ (၁၀၀) ရာခိုင္ႏႈန္းအထိ ရရွိႏိုင္မည္ျဖစ္ေၾကာင္း ကယ္လီဖိုးနီးယား အေျခစိုက္ ကာဗြန္ သုေတသနဌာနမွ ရစ္ရွစ္ဟမ္းဘတ္မွ ေထာက္ျပခဲ့သည္။

Source: IPS/ Record Arctic Ice Melt Threatens Global Security

Posted by ေမာင္စူးစမ္း(MTLA GTI)