"စကၤာပူကိုလာမယ္ဆိုရင္" (အိုင္တီေမာင္ေမာင္)

စကၤာပူကို အလုပ္လာရွာမယ့္ သူေတြအတြက္ အပိုင္း ၃ ပိုင္း ခြဲၿပီး ေျပာပါမယ္၊ ပထမပိုင္းက စကၤာပူကို လာမယ့္ သူေတြျပင္ဆင္ရမယ့္ ျပည္၀င္ခြင့္ ဗီဇာ အပါအ၀င္ ေလယာဥ္လက္မွတ္အေၾကာင္းက အစေပါ႔။
ဒုတိယအပိုင္းမွာ ဒီမွာ ရွိေနတဲ့ အလုပ္သေဘာသဘာ၀နဲ႔ အလုပ္ရွာပံု ရွာနည္းေတြ၊ တတိယအခ်က္က ေနေရး ထိုင္ေရး စားေရး ေသာက္ေရးအတြက္ အိမ္ခန္းရွာတာကအစ၊ ရထားလမ္းေၾကာတည္ေနပံုနဲ႔ ရပ္ကြက္ေတြ ေစ်းႏႈန္းေတြအေၾကာင္းေပါ႔။ ေရးေပးခ်င္တဲ့ ပံုစံကေတာ့ အားလံုးအတြက္ အျပည့္အစံုပါ။ က်န္းမာေရး၊ ဘာသာေရး၊ ျမန္မာအဖြဲ႕အစည္းေတြနဲ႔ ျမန္မာေတြ စိုးမိုးထားတဲ့ ၿမိဳ႕လည္ေခါင္ City Hall နားက Pennisular အေဆာက္အဦးႀကီးေပၚက ဆိုင္ေတြအေၾကာင္းကအစေပါ႔။ ဒါေပမယ့္ ေရာက္တာ သိပ္မၾကာေသးေတာ့ အေတြ႕အႀကံဳ သိပ္မရွိေသးတာရယ္၊ အလုပ္တစ္ဘက္နဲ႔ မအားတာရယ္မို႔ တတ္ႏိုင္သေလာက္ပဲ မျပည့္မစံု စုေဆာင္း ေရးသားလိုက္ပါတယ္။

ပထမပိုင္း

ျမန္မာႏိုင္ငံကေန ဘယ္ႏိုင္ငံကိုပဲ သြားသြား တရား၀င္သြားမယ္ဆိုရင္ Passport ဆိုတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံ အစိုးရက တရား၀င္ ထုတ္ေပးတဲ့ ႏိုင္ငံကူး လက္မွတ္ လိုပါတယ္။ ဒါအားလံုး သိၿပီးသားပါ။ ၿပီးရင္ ကိုယ္သြားမယ္႔ ႏိုင္ငံရဲ႕ ျပည္၀င္ခြင့္ ဗီဇာေပါ႔။ ဒီေနရာမွာ ႏိုင္ငံအလိုက္ စည္းကမ္း သတ္မွတ္ခ်က္ေတြနဲ႔ အတူ သြားမယ္ပံုစံေပၚမွာပါ မူတည္ၿပီး ကြဲျပားလာပါတယ္။ စကၤာပူကို သြားမယ့္ ျမန္မာႏိုင္ငံက လူငယ္ေတြ အတြက္ေတာ့ ေက်ာင္းသြားတက္မယ္ဆိုတဲ့ Student Visa နဲ႔ အလည္အပတ္ သြားမယ္ဆိုတဲ့ Short Visit Visa ဆိုၿပီး နည္း ၂ နည္း အသံုးမ်ားေနပါတယ္။

Student Visa ကေတာ့ စကၤာပူမွာရွိတဲ့ ေက်ာင္းတစ္ေက်ာင္းမွာ ေက်ာင္းတက္မယ္လို႔ အေၾကာင္းျပ၊ ေက်ာင္းအပ္ၿပီး ေက်ာင္းသားအျဖစ္ လာတဲ့ နည္းပါ။ ဒီေနရာမွာ အစိုးရေက်ာင္းနဲ႔ ပုဂၢလိက ေက်ာင္းရယ္ အခြင့္အေရးနဲ႔ အေျခအေနေတြ အရမ္းကြာသြားပါတယ္။ တကယ္ ပညာသင္ခ်င္တာမို႔၊ ပိုက္ဆံလည္း ခ်မ္းသာလို႔ ေက်ာင္းလာတက္မယ့္သူေတြကို ဘာမွ မေျပာခ်င္ေပမယ့္ အလုပ္လုပ္မွာ စကၤာပူမွာ တရား၀င္ေနထိုင္ခြင့္ Stay ရခ်င္လို႔သာ ေက်ာင္းအပ္လိုက္တာဆိုတဲ့ သူေတြကိုေတာ့ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ တားျမစ္ခ်င္ပါတယ္။

ပိုၿပီး ဆိုးတာက ပုဂၢလိက ေက်ာင္းေတြဆိုရင္ ပိုးစိုးပက္စက္ ကန္႔ကြက္ပါတယ္။ ျမန္မာျပည္မွာ ပုဂၢလိကေက်ာင္း ကုိယ္စားလွယ္ေတြကိုလည္း တစ္ခါတည္း ေတာင္းပန္ခ်င္ပါတယ္။ ကိုယ့္တစ္ကိုယ္စာ ေကာင္းစားေရးကိုပဲ မၾကည့္ၾကပါနဲ႔၊ လူငယ္ေတြရဲ႕ အနာဂါတ္ကို အတုအေယာင္မက္လံုးေတြနဲ႔ မဖ်က္စီးၾကပါနဲ႔လို႔။

စကၤာပူမွာ ရွိတဲ့ ပုဂၢလိကေက်ာင္းေတြအားလံုးဟာ သူတို႔ ပိုက္ဆံရဖို႔ ဖြင့္ထားတာပါ၊ ရွင္းပါတယ္။ သူတို႔ အက်ိဳးက ပထမပါ။ စကၤာပူ အစိုးရရဲ႕ ဥပေဒအရ ပုဂၢလိက ေက်ာင္းေတြမွာ တက္ေနတဲ႔ ႏိုင္ငံျခားသား ေက်ာင္းသူ/ေက်ာင္းသားေတြဟာ အခ်ိန္ပိုင္း၊ အခ်ိန္ျပည့္ ဘာအလုပ္မွ တရား၀င္ လုပ္လို႔ မရပါဘူး၊ အဲဒီေတာ့ ျမန္မာလူငယ္ေတြ၊ မိန္းခေလးေရာ၊ ေယာက္်ားေလးေရာ အလုပ္ခိုးလုပ္ၾကရပါတယ္။ စကၤာပူ ရဲက မိသြားရင္ ဒဏ္ေငြ S$ 5000 ဒဏ္႐ိုက္ပါတယ္၊ ႀကိမ္ဒဏ္လည္း ရွိပါတယ္။

အစိုးရေက်ာင္းက ေက်ာင္းသူ/ေက်ာင္းသားေတြကေတာ့ အခ်ိန္ပိုင္း လုပ္ခြင့္ရပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ပင္ပင္ပန္းပန္း အလုပ္ေတြ လုပ္ရၿပီး တစ္နာရီကို S$ 5 ၀န္းက်င္ပဲရၾကပါတယ္။ လုပ္ရတာေတြက တစ္ညလံုး ကားေရေဆးရတာတို႔၊ ၅ နာရီ ၆ နာရီလုံးလံုး မထိုင္ရပဲ ဆပ္ျပာရည္ေတြထဲမွာ လက္ႏွစ္ၿပီး ပန္းကန္ေဆးေနရတာတို႔၊ ေတာ္ေတာ္ကို ပင္ပန္းဆင္းရဲတဲ့ အလုပ္ေတြပါ။

အေျခအေနတစ္ခုမွာ ကိုယ့္ရဲ႕ ႀကိဳးစားမႈနဲ႔ စကၤာပူအစိုးရေက်ာင္းကို ရေအာင္တက္၊ စာႀကိဳးစားၿပီး အားတဲ့ အခ်ိန္မွာ အိမ္က မိဘ ပိုက္ဆံမပို႔ရေအာင္ အပင္ပန္းခံၿပီး ႀကိဳးစားလုပ္ကိုင္ေနၾကတဲ့ လိမၼာတဲ့ လူေတာ္ ညီငယ္၊ ညီမေတြကိုေတာ့ အျပစ္ေျပာစရာ မရွိပါဘူး၊ အားေပးပါတယ္။ သူတို႔က အခ်ိန္တန္ရင္ အဆင့္ျမင့္ဘြဲ႕တစ္ခုရၿပီး ရာထူးႀကီးႀကီး လစာေကာင္းေကာင္း ေနရာေတြမွာ အဆင့္အတန္းရွိရွိ လုပ္ကိုင္ႏိုင္ၾကမွာပါ။ အရိပ္လိုခ်င္လို႔ ေနပူက ေစာင့္တဲ့သေဘာပါ။

အဓိက အျပစ္ေျပာၿပီး သတိေပးခ်င္တာက ပုဂၢလိကေက်ာင္းေတြနဲ႔ အဲဒီေက်ာင္းေတြမွာ ဟန္ျပေက်ာင္းအပ္ၿပီး အလုပ္ရွာမယ့္ သူေတြကိုေတာ့ လံုး၀(လံုး၀) မလုပ္ၾကဖို႔ ေျပာလိုပါတယ္။ အခု ဆိုရင္ စကၤာပူအစိုးရက ပုဂၢလိက ေက်ာင္းေတြမွာ ေက်ာင္းသားေတြ တကယ္ေက်ာင္းမတက္တဲ့ ကိစၥကို စၿပီး ကိုင္တြယ္ေနၿပီ၊ ဟိုတယ္ေတြ အလုပ္ေတြကိုလည္း ႏိုင္ငံျခားသား ပုဂၢလိက ေက်ာင္းသားေတြကို အလုပ္မခန္႔ဖို႔ အလုပ္ခန္႔တာကို စီမံခ်က္နဲ႔ စစ္ေဆးေတြ႕ရွိရင္ အလုပ္ရွင္ကိုပါ ဒဏ္ေငြ ႐ိုက္မယ္ဆိုတဲ့ သတိေပး အေၾကာင္းၾကားစာေတြ ပို႔ေနၿပီ။

အဲဒီေတာ့ ျမန္မာျပည္ကေန ပိုက္ဆံေတြ သိန္း ၄၀၊ ၅၀ အကုန္ခံၿပီး ပုဂၢလိကေက်ာင္း အပ္မယ္၊ အလုပ္လုပ္မယ္ဆိုတဲ့ စိတ္ကူးေတြ၊ ဘယ္ႏွစ္လ သင္တန္း၊ ဘယ္ႏွစ္လ လက္ေတြ႕ အလုပ္ခြင္၊ ဘယ္ႏွစ္လဆို ဘာျဖစ္ၿပီဆိုတဲ့ ဘယ္သူေသေသ ငေတႀကီး မာရင္ၿပီးတာပဲဆိုတဲ့ ေက်ာင္းပြဲစားေတြရဲ႕ မက္လံုးေတြကို မယံုၾကနဲ႔။ ကိုယ္နီးစပ္ရာကိုလည္း လက္တို႔ၿပီး သတိေပးလိုက္ၾကပါဦး။ ေက်ာင္းပြဲစားကေတာ့ သူပြဲစားခ ရဖို႔ပဲ အဓိကေလ၊ တခ်ိဳ႕ဆို ပိုၿပီးဆိုတာက ဒီမွာ S$800 ေလာက္နဲ႔ ေက်ာင္းအပ္လို႔ရတဲ့ နာမည္မရွိတဲ့ ဟန္ျပ ေက်ာင္းေသးေသးေလးေတြကို ျမန္မာျပည္မွာ ဟိတ္လံုးေတြ ထုတ္ၿပီး S$2000 ေလာက္နဲ႔ လက္ခံၿပီး ပြဲစားခ ယူေနၾကတာေတြလည္း အမ်ားႀကီးပဲ။ ဒီေရာက္မွ ဒုကၡေရာက္ၿပီး ပိုက္ဆံေတြ ႏွေျမေနၾကရတဲ့ သူေတြလည္း အမ်ားႀကီးပဲ။

ကဲ အလုပ္လာရွာဖို႔ အသင့္ျဖစ္ၿပီဆိုရင္ (ဘယ္ေလာက္မွ အသင့္ျဖစ္တယ္ ဆိုတဲ့ အေၾကာင္း ေနာက္တစ္ပိုင္းမွာ ထည့္ေရးထားပါတယ္) စကၤာပူကို လာမယ့္ ကိစၥ၊ Short Visit Visa ရဖို႔။ စကၤာပူအစိုးရက အလုပ္လာရွာမယ့္ သူေတြ၊ ေခတၱခဏ အလည္အပတ္လာမယ့္ သူေတြအတြက္ စကၤာပူမွာ ေနထုိင္ခြင့္ကို Short visit visa ၃ လအထိ အလြယ္တကူ ထုတ္ေပးပါတယ္။ ဘာေတြ လိုအပ္သလဲဆိုရင္ (ကုန္သည္ေတြရဲ႕ ျဖတ္သြားျဖတ္လာ ပံုစံကို ေက်ာ္ခဲ့ပါမယ္) အၾကမ္းအားျဖင့္ စကၤာပူႏိုင္ငံသား တစ္ဦးဦး ဒါမွ မဟုတ္ PR – Permanent Resident တစ္ဦးဦးရဲ႕ စကၤာပူကို လာေရာက္လည္ပတ္ဖို႔ ေခၚတဲ့ ဖိတ္စာ လိုပါတယ္၊ ဒါကလည္း ကိုယ့္အဆက္အသြယ္ ရွိရင္ ရွိသလို ဘာမွ မခက္ပါဘူး၊ အဆက္အသြယ္ မရွိခဲ့ရင္လည္း စကၤာပူက သူငယ္ခ်င္းတစ္ဦးဦးကို အကူအညီေတာင္းရင္ Pennisular Palaza ေပၚက ျမန္မာ ကုမၸဏီေတြက အက်ိဳးေဆာင္ခ ယူၿပီး အစအဆံုး လုပ္ေပးၾကပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ့္ အေတြ႕အႀကံဳအရ ျမန္မာျပည္ကေန ကိုယ့္ရဲ႕ လိုင္စင္ဓါတ္ပံု(ေနာက္ခံအျဖဴေရာင္)နဲ႔ ဓါတ္ပံု တစ္ပံုရယ္ ႏိုင္ငံကူးလက္မွတ္ Scan ဖတ္ထားတဲ့ ဖိုင္ရယ္ကို ပို႔ေပး႐ံုပါပဲ။ သူတို႔ ရဲ႕ အက်ိဳးေဆာင္ခက အၿပီးအစီး S$ 50 ပဲ ကုန္က်ပါတယ္။ ျမန္မာျပည္က စကၤာပူသံ႐ံုးကိုေတာင္ ၀င္စရာမလိုေတာ႔တဲ့ Visa ကို ရန္ကုန္က သူတို႔ရဲ႕ ႐ံုးခြဲမွာ သြားယူၿပီး ေလယာဥ္ကြင္း ဆင္းလာ႐ံုပါပဲ။

အဲလိုမဟုတ္ပဲ ကိုယ့္မိတ္ေဆြဆီကေန အဆက္အသြယ္နဲ႔ ဖိတ္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ အင္တာနက္ကေန ဖိတ္စာပံုစံ ဆြဲခ်ၿပီး စကၤာပူမွာရွိတယ္ ကိုယ္ကို ဖိတ္မယ့္သူက ျဖည့္ေပးရပါမယ္၊ ၿပီးရင္ အဲဒီဖိတ္စာရယ္၊ ဖိတ္တဲ့သူရဲ႕ PR card မိတၱဴရယ္နဲ႔ ရန္ကုန္မွာ ရွိတဲ့ စကၤာပူ သံ႐ံုးကို ၀င္ရပါတယ္၊ အသြားအျပန္ ေလယာဥ္လက္မွတ္ကေတာ့ Short Visit နဲ႔ လာမယ့္သူ ဘယ္သူမဆို ၀ယ္ဖို႔ လိုပါတယ္။ အဲဒီ အသြားအျပန္ ေလယာဥ္လက္မွတ္ပါ ပူးတြဲၿပီး သံ႐ံုးကို၀င္ရင္ သံ႐ံုးကေန Visa ထုတ္ေပးပါတယ္။ စကၤာပူသံ႐ံုး၀င္ခက ရန္ကုန္မွာ S$ 20 ဆိုလား အတိအက် ကၽြန္ေတာ္ မသိပါဘူး။ Visa မွ လက္ထဲေရာက္ၿပီဆိုရင္ သြားဖို႔ ေတာ္ေတာ္ၿပီးသြားပါၿပီ။

D-Form လို႔ေခၚတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံ လ၀က ရဲ႕ ျပည္ပထြက္ခြာခြင့္ ပံုစံကိုေတာ့ Online ကတင္ အလြယ္တကူ ေလွ်ာက္ထားလို႔ရပါတယ္။ ကိုယ္တိုင္လုပ္ပါ၊ အခ်က္အလက္ေတြ မွန္တယ္ဆိုရင္ တစ္ရက္ေတာင္ အခ်ိန္မကူးပဲ အလြယ္တကူ ထြက္ခြာခြင့္ျပဳတဲ့ ပံုစံကို ကိုယ့္ရဲ႕ အီးေမးလ္ထဲ ျပန္ေရာက္လာပါ လိမ့္မယ္။ အဲ.. D-Form ေလွ်ာက္ဖို႔ ဘဏ္မွာ ေငြ ၂၀၀ က်ပ္ ႀကိဳသြင္းထားဖို႔ လိုပါတယ္၊ ဂ႐ုျပဳရမွာက အဲဒီ ဘဏ္က ျပန္ေပးတဲ့ ခ်လံကို ေလယာဥ္ကြင္းမွ ျပဖို႔ သိမ္းထားဖို႔ရယ္နဲ႔ ခ်လံမွာပါတဲ့ နံပတ္ကို အေသအျခာကူးၿပီး D-Form ေလ်ာက္ဖို႔ပါပဲ။ D-Form လည္းရၿပီ၊ ေလယာဥ္လက္မွတ္လည္း လက္ထဲေရာက္ၿပီ၊ Visa လည္း အဆင့္သင့္ဆိုရင္ေတာ့ ေလယာဥ္ကြင္းဆင္းၿပီး အခန္႔သား ထြက္လာ႐ံုပါပဲ။

စကၤာပူရဲ႕ တစ္ခုတည္းေသာ ခ်န္ဂီေလဆိပ္ကို ေရာက္ရင္ ICA လို႔ေခၚတဲ့ စကၤာပူ လူ၀င္မႈ ႀကီးၾကပ္ေရးက ကိုယ့္ရဲ႕ ႏိုင္ငံကူးလက္မွတ္ေပၚမွာ ပံုမွန္အားျဖင့္ တစ္လ သက္တမ္း ထုေပးပါတယ္။ ပညာအျပည့္နဲ႔ ရင္ေကာ့ၿပီးလာတဲ့ သူေတြအတြက္ေတာ့ သူတို႔က Welcome ပါပဲ။ အဲဒါဆိုရင္ စကၤာပူေရာက္ၿပီ၊ ၿပီးၿပီေပါ႔။ သက္တမ္းတစ္လအတြင္းမွာ အလုပ္မရခဲ့ဘူးဆိုရင္ Online ကေန ေနာက္ထပ္ တစ္လ လြယ္လြယ္ကူကူ ထပ္တိုးလို႔ရပါတယ္၊ ဘယ္သူမ်က္ႏွာမွ ၾကည့္စရာမလိုပါဘူး၊ ႏွစ္လ ျပည့္ေတာ့မယ္၊ Online ကလည္း သက္တမ္း တစ္ႀကိမ္တိုးၿပီးၿပီ၊ အလုပ္လည္း မရေသးဘူးဆိုရင္ေတာ့ ICA Building ကို လူကိုယ္တိုင္သြားဖို႔ လိုပါတယ္၊ ဆက္ေနဖုိ႔ လုိအပ္ေနလို႔ သက္တမ္းတိုးေပးပါဆိုၿပီး အက်ိဳးအေၾကာင္း ရွင္းျပရင္ ပထမအႀကိမ္ အျဖစ္ ၂ ပတ္ ထပ္တိုးေပးပါတယ္၊ ေနာက္တစ္ခါ ထပ္သြားရင္ ဒုတိယအႀကိမ္ ေနာက္ထပ္ ၂ ပတ္ ထပ္တိုးေပးပါတယ္၊ စုစုေပါင္း ရက္ ၉၀ ေပါ႔။ တကယ္လို႔ ကိုယ့္ဘက္က ပညာရပ္ဆိုင္ရာ ျပည့္ျပည့္စံုစံု ျပင္ဆင္လာတယ္ဆိုရင္ အလြန္ဆံုး ၂ လအတြင္းမွ အလုပ္ရၾကပါၿပီ။

ျမန္မာျပည္က မထြက္ခင္ မေမ႔ခဲ့ဖို႔က ဘြဲ႕လက္မွတ္၊ ကိုယ့္ရဲ႕ အျခားတတ္ကၽြမ္းတဲ့ ေအာင္လက္မွတ္ မိတၱဴမွန္သမွ် ႏိုထရီျပန္ခဲ့ဖို႔ပါပဲ။ ျပည္ပကေပးတဲ့ အဂၤလိပ္လို ေရးထားတဲ့ လက္မွတ္ေတြကိုေတာ့ ႏိုထရီ ျပန္စရာ မလိုပါဘူး။ အေရးႀကီးတာက ဘြဲ႕ရမဟုတ္ရင္ SPass ေလွ်ာက္လို႔ မလြယ္ပါဘူး။

စကၤာပူရဲ႕ ရာသီ ဥတုအေျခအေနက ၂ မ်ိဳးပဲ ႐ွိပါတယ္။ ေနပူေနတာ နဲ႔ မိုး႐ြာေနတာ ပါ။ ေဆာင္းတြင္း လံုး၀ မ႐ွိပါဘုး။ ေနပူရင္ ရန္ကုန္ထက္ပူၿပီး မိုး သည္းရင္လည္း အရမ္း သည္းပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ မိုး႐ြာေနတုန္း အျပင္ထြက္ရင္ေတာင္ မိုး ေရမထိပဲနဲ႔ လိုရာ ခရီးေရာက္သည္ အထိ သြားႏိုင္ပါတယ္။ အ၀တ္အစားအေနနဲ႔ ေပါ့ပါးၿပီး ေအးေသာ ခ်ည္သားမ်ိဳး သယ္ေဆာင္လာရင္ အဆင္ေျပပါတယ္။ အေႏြးထည္၊ လက္႐ွည္ စတာေတြကိုေတာ့ ၁ ထည္ဆိုရင္ ရပါၿပီ။ ကိုယ္သံုးေနက် အသံုးအေဆာင္မွန္သမွ် သယ္ေဆာင္လာတာ ေကာင္းပါတယ္။

ေက်ာင္းလာတက္မယ္ ဆိုရင္ေတာ့....။ အမ်ားႀကီး ျပင္ဆင္ၿပီး စိတ္ဓာတ္ခိုင္ခိုင္ထားၿပီး မွ လာတာေကာင္းပါတယ္။ ျမင္ျမင္သမွ် ေပ်ာ္႐ြင္စရာမ်ားႏွင့္ ေအးခ်မ္းေသာ္လည္း အရမ္း အထီးက်န္ဆန္ပါတယ္။ ေက်ာင္း တဖက္၊ အလုပ္တဖက္ျဖင့္ ၾကာလာေသာအခါ မိမိ ဘ၀ကို ၿငီးေငြ႕ စိတ္ကုန္လာတတ္ပါတယ္။ ကန္စြန္း႐ြက္ တစီးလွ်င္ ျမန္မာေငြ ၉၀၀ က်ပ္ေက်ာ္ ေပးရေသာေၾကာင့္ ေက်ာင္းသား တေယာက္အတြက္ ေနစရိတ္၊ စားစရိတ္ အလြန္ႀကီးပါတယ္။

သို႔ေသာ္ အခ်ိန္ပိုင္း အလုပ္လုပ္လွ်င္ ရေသာေငြမွာ ၁ နာရီ လုပ္လွ်င္ ျမန္မာက်ပ္ ၃၆၀၀ မွ ၄၅၀၀ ထိ ရႏိုင္ပါတယ္။ အခ်ိန္ပိုင္းအလုပ္ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ လခပံုမွန္မရႏိုင္ပါ။ မိဘအရိပ္တြင္ ေအးခ်မ္းစြာ ေနခဲ့သမွ် သူမ်ားလက္ေအာက္တြင္ အလုပ္လုပ္ေသာအခါမွ ဘ၀ ကို စတင္ရင္ဆိုင္ရေသာအခါ အလြန္ ဒုကၡေရာက္ပါတယ္။

ဒုတိယပိုင္း

အလုပ္ဘယ္လိုရွာရလဲ၊ ဘာအလုပ္ေတြနဲ႔ ဘာေတြ ျပင္ဆင္ခဲ့လဲဆိုတဲ့ အပိုင္းမွာေတာ့ လက္လွမ္းမွီသေလာက္ ႀကိဳးစား ေျပာပါမယ္၊ ဒါေပမယ့္ ကၽြန္ေတာ္လည္း မေန႔တစ္ေန႔ကမွ စကၤာပူကိုေရာက္ၿပီး အလုပ္ရခဲ့တာဆိုေတာ့ အေတြ႕အႀကံဳ သိပ္နည္းသလို ကၽြန္ေတာ္ရဲ႕ လိုင္း ကြန္ပ်ဴတာနဲ႔ တျခားလိုင္းေတြလည္း အေျခအေန ကြာျခားတာမို႔ ကိုယ့္နည္း ကိုယ့္ဟန္နဲ႔လည္း စံုစမ္း ထားသင့္ပါတယ္။

စကၤာပူမွာ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ျမန္မာေတြအတြက္ ဘာအလုပ္ေတြ အဆင္ေျပေနလည္းဆိုေတာ့၊ အိုင္တီကြန္ပ်ဴတာသမားေတြ၊ အင္ဂ်င္နီယာေတြ၊ စာရင္းကိုင္ေတြ၊ AutoCAD ကၽြမ္းတဲ့ Draft Man လို႔ ေခၚတဲ့ ရာထူးေတြ အလုပ္ေပါၾက ၀င္ေငြ ေကာင္းၾကပါတယ္။

အဲဒီအထဲမွာ ကိုယ္ကပဲ အိုင္တီလိုင္းေပၚကမို႔လားေတာ့ မေျပာတတ္ဘူး၊ သတိထားမိသေလာက္ေတာ့ အိုင္တီ ကြန္ပ်ဴတာသမားေတြက လစာပိုေကာင္းၾကတယ္ ထင္တယ္၊ ကၽြန္ေတာ့္ အသိထဲမွာတင္ တစ္လကို S$ 8000 ကေန 10000 ေက်ာ္ ရတဲ့ သူ ႏွစ္ဦးရွိတယ္။ အဲလိုပဲ ျမန္မာျပည္ကေန ေရာက္ေရာက္ခ်င္း တစ္လကို S$3500 နဲ႔ 4500 ရတဲ့သူေတြလည္း ရွိတယ္။ S$2500 ၀န္းက်င္သမားေတြကေတာ့ အမ်ားႀကီးပဲ၊ စကၤာပူမွာ ျမန္မာအိုင္တီသမားေတြ နာမည္ေကာင္းရၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ လာမယ့္သူေတြအတြက္ Software လိုင္းမွာဆိုရင္လည္း Microsoft, Java စတဲ့ ႏိုင္ငံတကာ စာေမးပြဲေတြ ေျဖခဲ့ဖို႔နဲ႔ တကယ္ လက္ေတြ႕ လုပ္ငန္းခြင္အေတြ႕အႀကံဳ ၁ ႏွစ္ ၂ ႏွစ္ေလာက္ရွိၿပီး တကယ္တတ္ကၽြမ္းထားဖို႔ေတာ့ လိုပါတယ္။ အဲလို ကိုယ္ဘက္က ျပင္ဆင္ထားရင္ ဒီမွာ ၂ ပတ္ ၃ ပတ္ အတြင္း အလုပ္ရၾကပါတယ္။

ျမန္မာ အင္ဂ်င္နီယာနဲ႔ စာရင္းကိုင္ေတြအတြက္လည္း စကၤာပူမွာ အလုပ္ အရမ္းေပါၾကတယ္၊ ဒါေပမယ့္ ကၽြန္ေတာ္ သိရသေလာက္ေတာ့ သူတို႔က ၀င္၀င္ခ်င္း ပ်မ္းမွ် S$ 1800 နဲ႔ 2000 ၀န္းက်င္ပဲ စရၾကတယ္၊ အလုပ္ရဖို႔ လြယ္ေပမယ့္ လစာသိပ္မျမင့္ဘူးလို႔ သိရတယ္။ ေဆာက္လုပ္ေရး လုပ္ငန္းခြင္မွာ Supervisor အဆင့္ေလာက္က စလုပ္ၾကရတယ္ ေျပာတယ္။ AGTI ေတြလည္း အလုပ္ျဖစ္သလို ME ဆိုရင္ေတာ့ ပိုၿပီး ေကာင္းတာေပါ႔၊ အလုပ္ပိုလြယ္တာေပါ႔။ Accountant အတြက္ေတာ့ B Com ၿပီးထားၿပီး လက္ေတြ႕လုပ္ငန္းခြင္မွာ တကယ္အေတြ႕အႀကံဳရွိတယ္ ဆိုရင္ အလုပ္ရဖို႔လြယ္ၿပီး လစာလည္း မနည္းပါဘူး၊ S$ 2000 ~ 2500 ေတာ့ အသာေလး ရၾကတာပါပဲ။ ႏိုင္ငံျခားဘြဲ႕ ACCA part I, part II ေတြလည္း အလုပ္ျဖစ္ပါတယ္၊ ဒါေပမယ့္ တကယ္ တတ္ရမွာပါ၊ ဘာဘြဲ႕ႀကီး ကိုင္လာကိုင္လာ သူတို႔က ခိုင္းလို႔ရမွ၊ သူတို႔အတြက္ အက်ိဳးရွိမွ ပိုက္ဆံေပးမွာပါ၊ ဒါက ရွင္းပါတယ္။

Auto CAD ကၽြမ္းတဲ့သူေတြအေနနဲ႔ ပံုဆြဲတဲ့ Draft Man အလုပ္ေတြလည္း ေပါတာပဲ။ ကြန္ပ်ဴတာကိုင္ရတာဆိုေတာ့ ပင္ပင္ပန္းပန္း လုပ္စရာမလိုဘူးေပါ႔။ သူတို႔လည္း တစ္လကို S$ 1800 ေလာက္ေတာ့ ေအာက္ထစ္ ရၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ကံ ကိုေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ေမ႔ထားလို႔ မရဘူး။ တခ်ိဳ႕လည္း လြယ္သလို၊ တခ်ိဳ႕လည္း အခက္အခဲ ရွိၿပီး တိတ္တိတ္ကေလး ျပည္ေတာ္ျပန္ၾကရ၊ မေလးရွားကို Stay ေရွာင္ၾကရေပါ႔။

ဥပမာ တစ္ခု ေျပာရရင္ ကၽြန္ေတာ္လုပ္တဲ့ အိုင္တီ ကုမၸဏီမွာ အင္တာဗ်ဴးကို ေရးေျဖ အရင္စစ္တယ္၊ လက္ေတြ႕တကယ္ တတ္တဲ့သူအတြက္ အလြန္လြယ္တဲ့ ေမးခြန္းေတြေပါ႔၊ အဲဒါေအာင္မွ လူေတြ႕ ဆက္စစ္တယ္၊ ၀င္ ၀င္ခ်င္း S$ 2300 စေပးမယ့္ Web Developer S$ 2500 ရမယ့္ ေအာက္ေျခ ရာထူးေလးေပါ႔၊ စကၤာပူတကၠသိုလ္ကေန ေက်ာင္းၿပီးထားတဲ့ သူတစ္ေယာက္ လာေျဖတယ္၊ က်တယ္။ မေအာင္ဘူး။ အားလံုးက အံ႔အားသင့္သြားတယ္။ ဘယ္သူမွလည္း မကယ္ႏိုင္ဘူး။ သူလည္း စိတ္ဓတ္က်ၿပီး ျပန္သြားတယ္၊ သိပ္မၾကာခင္ ေနာက္တစ္ပတ္ အတြင္းမွာပဲ S$2800 နဲ႔ တျခားမွာ အဲဒီကေလး အလုပ္ရသြားတယ္။ ကဲ .. ေကာင္းေရာ။

အိုင္တီ၊ စာရင္းကိုင္၊ အင္ဂ်င္နီယာ သမားေတြအတြက္ အေသအျခာ ျပင္ဆင္လာရင္ အလုပ္အတြက္ သိပ္စိတ္ပူဖို႔ မလိုပါဘူး၊ အဲ တျခားအလုပ္ေတြျဖစ္တဲ့ Marketing တို႔၊ Sale တို႔ Business Management တို႔၊ Admin တို႔အတြက္ေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ၀င္တိုးဖို႔ သိပ္မလြယ္ဘူး။ အဲဒီ အလုပ္ေတြအတြက္ ဘာသာစကား၊ ေဒသ ကၽြမ္းက်င္မႈနဲ႔ အေပါင္းအသင္း မိတ္ေဆြ က်ယ္ျပန္႔မႈ ေတြမွာပါ သူတို႔ ႏိုင္ငံသားေတြက အားသာၾကတဲ့အတြက္ သူတို႔ ႏိုင္ငံသားေတြကိုပဲ ခန္႔ၾကပါတယ္။ အဲဒါေတြထက္စာရင္ ျမန္မာျပည္က Chemistry သမားေတြနဲ႔ Geology သမားေတြကမွ ကိုယ့္အဆက္အသြယ္နဲ႔ကို အလုပ္ေလးေတြ ရဖို႔ လြယ္ေသးတယ္။ ဒါေပမယ့္ အခုနေျပာတဲ့ အိုင္တီ၊ စာရင္းကိုင္၊ အင္ဂ်င္နီယာသမားေတြကေတာ့ ကိုယ္ရဲ႕ အရည္အခ်င္းနဲ႔ အေတြ႕အႀကံဳေပၚမွာ မူတည္ၿပီး စကၤာပူမွာ ပ်ိဳတိုင္းႀကိဳက္တဲ့ ႏွင္းဆီခိုင္ေတြေပါ႔။ သတိျပဳရမွာက အသက္ေမြး ၀မ္းေက်ာင္း ပညာရပ္တစ္ခုခု ကၽြမ္းက်င္ မတတ္ပဲ ျမန္မာျပည္မွာ အဂၤလိပ္စကား ဘြတ္ဘြတ္ရႊတ္ရႊတ္ မႊတ္ေနေအာင္ ေျပာတတ္႐ံုနဲ႔တင္ေတာ့ စကၤာပူမွာ အလုပ္ရဖို႔ မေသခ်ာပါဘူးဆိုတာပါပဲ။ အဲလိုပဲ ဘယ္ေလာက္ပဲ ပညာရပ္ဆိုင္ရာ လုပ္ငန္း ကၽြမ္းက်င္ ကၽြမ္းက်င္ အင္တာဗ်ဴးေလးေတာင္ အဂၤလိပ္လို မဗ်ဴးႏိုင္ရင္လည္း အလုပ္ရဖို႔ အခက္အခဲေတြ႕ ႏိုင္ပါတယ္။

ကဲ ဘယ္ကစ အလုပ္ရွာၾကမလဲ…
စကၤာပူမွာ အလုပ္လုပ္ဖို႔ ကိုယ့္အားကိုယ္ကိုး အလုပ္ရွာတဲ့ နည္းနဲ႔ ပြဲစားအပ္ၿပီး အလုပ္ရွာတဲ့နည္း ဆိုၿပီး ၂ နည္း ရွိပါတယ္။ ပြဲစားအပ္တာေတာ့ ပိုက္ဆံကုန္ၿပီး သူမ်ားကို အားကိုးရတဲ့ နည္းမို႔ ဒုတိယ ဦးစားေပးအဆင့္မွာ ထားၿပီး ကိုယ့္ပညာ ကိုယ္ယံုၿပီး ကိုယ့္အား ကိုယ္ကိုးမယ့္ သူေတြအတြက္ ပထမဦးစားေပး ေျပာျပပါမယ္။ တခ်ိဳ႕ကေျပာၾကတယ္၊ ပြဲစားနဲ႔က ေသျခာတယ္တဲ့၊ ကၽြန္ေတာ္႔ အျမင္ကေတာ့ အလုပ္ရဖို႔ မရဖို႔ထက္ ကုန္ဖုိ႔ေသခ်ာတာ ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။

စကၤာပူမွာ အလုပ္ရွာမယ္ဆိုရင္ ေဒသထုတ္ ေန႔စဥ္ သတင္းစာႀကီး တစ္ခုျဖစ္တဲ့ The Strait Times မွာပါတဲ့ အလုပ္ေၾကာ္ျငာေတြကေနတဆင့္ အလုပ္ေလွ်ာက္ၾကသလို အင္တာနက္ အလုပ္ရွာေဖြေရး ၀ဘ္ဆိုက္ေတြမွာ ၾကည့္ၿပီးေတာ့လည္း အလုပ္ေလွ်ာက္ႏိုင္ပါတယ္။ စကၤာပူမွာရွိတဲ့ အဓိက အလုပ္ရွာေဖြေရး ၀ဘ္ဆိုက္ေတြကေတာ့
- http://www.jobsdb.com.sg
- http://www.jobstreet.com.sg
- http://www.jobscentral.com.sg
- http://www.st701.com
- http://www.monster.com.sg

၀ဘ္ဆိုက္က အလုပ္ေတြပဲ ရွာရွာ၊ သတင္းစာက အလုပ္ေတြပဲ ရွာရွာ ေသျခာတာက အလုပ္ ေလွ်ာက္လႊာကို အြန္လိုင္း(eMail)နဲ႔ ေပးပို႔ ေလွ်ာက္ထားတာဟာ ကၽြန္ေတာ့္တို႔ အတြက္ အဆင္ေျပဆံုးပါပဲ။ သြားစရိတ္ လာစရိတ္မကုန္ဘူး၊ စာရြက္စာတမ္းေၾကး မကုန္ေတာ့ဘူးေပါ႔။ ဒါေၾကာင့္မို႔ စကၤာပူမထြက္ခင္ ကြန္ပ်ဴတာ အင္တာနက္ ကၽြမ္းကၽြမ္းက်င္က်င္ သံုးတတ္ဖို႔လည္း ေလ႔လာခဲ့သင့္ပါတယ္။ အီးေမးလ္ေလးေတာင္ မဖြင့္တတ္၊ မပို႔တတ္နဲ႔၊ Online Registration ေလးေတာင္ မလုပ္တတ္တာဟာလည္း အလုပ္ရဖို႔ အခက္အခဲ တစ္ခုပါပဲ။

အြန္လိုင္းက အလုပ္ေလွ်ာက္ဖို႔ အေပၚမွာ ေျပာခဲ့တဲ့ ၀ဘ္ဆိုက္ ငါးခုလံုးမွာ Register လုပ္ထားသင့္ပါတယ္၊ အဲဒီ ေနရာမွာ သူ႕၀ဘ္ဆိုက္နဲ႔သူ Register လုပ္ပံုျခင္းေတာ့ သိပ္မတူပါဘူး၊ ဒါေပမယ့္ သိပ္လည္း မခက္ခဲပါဘူး။ အေသအျခာ ဖတ္ပါ။ နည္းပညာပိုင္းအေနနဲ႔ ဂ႐ုျပဳရမွာက Upload လုပ္မယ့္ ဓါတ္ပံုရဲ႕ အရြယ္အစားနဲ႔ Attach လုပ္ရမယ့္ Resume လို႔ ေခၚတဲ့ ဖိုင္အရြယ္အစားပါပဲ။ မ်ားေသာအားျဖင့္ Resume လို႔ေခၚတဲ့ ဖိုင္အရြယ္ အစားဟာ Microsoft Word ဖိုင္အမ်ိဳးအစားနဲ႔ 200 kb ထက္ မႀကီးဖို႔ ေတာင္းဆိုထားၾကပါတယ္။ ဒီေနရာမွာလည္း Microsof Word ဖိုင္ရဲ႕ Version ပါ။ အေကာင္းဆံုးက Office 2000 Format ျဖစ္သင့္ပါတယ္။ ဒီလိုမဟုတ္ပဲ Office 2008 Version ျဖစ္လို႔ File Extension က *.docx ဆိုရင္ ကိုယ္အလုပ္ေလွ်ာက္တဲ့ ကုမၸဏီမွာ အဲဒီ 2008 Version ကို Update လုပ္မထားရေသးရင္ ဖြင့္မရတဲ့ ျပႆနာ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။

အဲဒီေတာ့ အလုပ္ေလွ်ာက္ဖုိ႔ Online Registration မလုပ္ခင္
၁။ Resume ကို စနစ္တက် ျပင္ဆင္ပါ။ - File Size 200 Kb ထက္ မႀကီးရ
- Microsoft Office 2003 Format *.doc Version ထက္ ျမင့္ေသာ Version (*.docx) မသံုးရ (ယခုႏွစ္ပိုင္း 2008/2009 အတြက္သာ ျဖစ္ပါသည္။)
- လိုအပ္ေသာ အေထာက္အထား Certificate မ်ားကို ဖိုင္ထဲတြင္ပင္ Picture Format ျဖင့္ တစ္ခါတည္း ထည့္ေပးပါ။ (သီးျခား ဖုိင္မ်ားျဖင့္ Attach မလုပ္ရန္ကို ဆုိလိုသည္။)

၂။ အီးေမးလ္ လိပ္စာတစ္ခုကို စနစ္တက်ဖြင့္ပါ။ အေကာင္းဆံုးကေတာ့ လူသံုးမ်ားတဲ့ Gmail လို အီးေမးလ္လိပ္စာကို ယူပါ။ သူက စာေတြအမ်ားႀကီး သိမ္းထားလို႔ရပါတယ္။ တျခားေမးလ္ေလးေတြက 5mb, 20mb ေလာက္ပဲ ေပးတာမို႔ ကိုယ္က အလုပ္ေတြအမ်ားႀကီးကို ေလွ်ာက္တဲ့အခါ Mail Server ျပည့္ေနၿပီး အခက္ေတြ႕တတ္ပါတယ္။ အီးေမးလ္လိပ္စာကို ကဗ်ာဆန္ဆန္ေတြ ရွည္ရွည္ေ၀းေ၀း ေတြးမေပးပါနဲ႔ အတိုဆံုး အလြယ္ဆံုးကို ကိန္းဂဏန္းေတြနဲ႔ တြဲေပးပါ။ ဖတ္ရလြယ္ဖို႔က အဓိကပါ။ ဥပမာ Kyaw Mg Mg Zaw ဆိုတဲ့ နာမည္အတြက္ kyaw123@gmail.com တို႔ kyaw501@gmail.com တို႔ ဖတ္ရ မွတ္ရလြယ္မယ့္ အမည္ေတြကို ေရြးပါ။ Password ကိုေတာ့ အရမ္းလြယ္တာႀကီး မဟုတ္သလို၊ သိပ္ခက္ခဲပဲ မွတ္ရခက္ေနတာမ်ိဳးေတြလည္း မျဖစ္သင့္ပါဘူး။ ဘာလို႔ ဒါေတြကို အေသးစိတ္ ေျပာေနရလည္း ဆိုရင္ ဘာမဟုတ္တဲ့ အေသးအမႊားေလးေတြျဖစ္တဲ့ password ေမ႔သြားတာတို႔၊ ကိုယ့္ ျမန္မာနာမည္က ျမန္မာအခ်င္းခ်င္း ေခၚဖို႔ အဆင္ေျပေပမယ့္ သူတို႔အတြက္က် မွတ္ရ၊ ဖတ္ရခက္ေနတာတို႔ မျဖစ္ေအာင္လို႔ပါ။

၃။ Cover Letter တစ္ခုကို အတိုဆံုး၊ အရွင္းဆံုးနဲ႔ ကိုယ့္အရည္အခ်င္းေတြဟာ ကိုယ္ေလွ်ာက္မယ့္ အလုပ္နဲ႔ အံ၀င္ခြင့္က် ျဖစ္တယ္ဆိုတာကို အလုပ္ေခၚတဲ့ အလုပ္ရွင္ သိသာ၊ ျမင္သာသြားေအာင္ ေရးပါ။ Oline ေပၚမွာ ကိုးကားဖို႔ Website ေတြရွိပါတယ္။

Cover Letter ေတြ ၾကည့္ဖို႔ Web Site အခ်ိဳ႕ကိုလည္း ေအာက္မွာ ထည့္ေပးလိုက္ပါတယ္၊ နည္းနည္း ေလ႔လာကိုးကားလို႔ ရတာေပါ႔။ ၿပီးေတာ့ ကၽြန္ေတာ့္ရဲ႕ CV နဲ႔ Recommendation ေတြကိုလည္း Sample အျဖစ္နဲ႔ Download Link ထည့္ေပးလိုက္ပါတယ္။
http://www.csuchico.edu/plc/coverltr-ex.html
http://www.quintcareers.com/cover_letter_samples.html
http://www.careercc.com/resumpr.shtml#Specific%20Cover%20Letter

အားလံုး အဆင္သင့္ ျဖစ္ၿပီဆိုရင္ေတာ့ Online Register လုပ္ၿပီး အလုပ္ေတြ စေလွ်ာက္႐ံုေပါ႔။ အေပၚမွာ ေျပာခဲ့တဲ့ အလုပ္ရွာေဖြေရး ၀ဘ္ဆိုက္ေတြမွာ Register လုပ္ရင္ သူတို႔က Resume တစ္ခု ေတာင္းပါလိမ့္မယ္၊ အဲဒီအခါ ကိုယ့္ရဲ႕ အသင့္လုပ္ၿပီးသား Resume ကို Upload လုပ္ေပး လိုက္႐ံုပါပဲ။ ဒါမွ သူတို႔ ၀ဘ္ဆိုက္မွာ ေၾကာ္ျငာထားတဲ့ အလုပ္ေခၚစာေတြကို ေလွ်ာက္ရင္ သူတို႔ဆီကေနတဆင့္ အလြယ္တကူ တင္ေပးပါလိမ့္မယ္။ ဒါအျပင္ ေန႔စဥ္ ကိုယ္နဲ႔ လိုက္ဖက္မယ့္ အလုပ္ေတြကိုလည္း အီးေမးလ္နဲ႔ ကိုယ္ဆီ ပို႔ေပးပါတယ္။ အဲဒီ လိပ္စာေတြကေန တဆင့္ အလုပ္ ေလွ်ာက္လႊာ တင္႐ံုပါပဲ။ ဂ႐ုျပဳရမွာက အခ်ိဳ႕ လုပ္ငန္းေတြက Online ေပၚက အလုပ္ရွာေဖြေရး ၀ဘ္ဆိုက္ေတြကေန တဆင့္ မဟုတ္ပဲ တိုက္႐ိုက္ အီးေမးလ္ပို႔ဖို႔ ေတာင္းဆိုတတ္ၾကပါတယ္။ အဲဒါမ်ိဳးေတြကိုေတာ့ အီးေမးလ္နဲ႔ သီးသန္႔ ပို႔ပါ။

Online Job Site ေတြကေနတဆင့္ အလုပ္ေလွ်ာက္ရသလို ေန႔စဥ္ထုတ္ The Strait Time သတင္းစာထဲက ေၾကာ္ျငာေတြကေနလည္း အလုပ္ေလွ်ာက္ရပါမယ္။ The Strait Time သတင္းစာက တစ္ေစာင္ကို စကၤာပူေဒၚလာ ျပား ၈၀ ေပးရပါတယ္။ မနက္ ၈ နာရီေလာက္ဆို ကိုယ္နဲ႔နီးတဲ့ ဆဲဗင္းအီလဲဗင္း စတိုးဆိုင္ေလးေတြမွာ ၀ယ္လို႔ရပါတယ္။ သူ႔႑အလိုက္ အေစာင္ေတြ အပိုင္းပိုင္းျဖစ္ေနတာမို႔ အားလံုးအကုန္အစံုပါဖို႔ ဂ႐ုျပဳပါ။ အဓိကကေတာ့ ကိုယ့္က အလုပ္ရွာမွာဆိုေတာ့ Recruitment အပိုင္းကိုေပါ႔။ သတိျပဳရမွာက ဗုဒၶဟူးနဲ႔ စေနေန႔ေတြပါ။ အဲဒီေန႔ေတြမွာ အလုပ္ေၾကာ္ျငာေတြ ပိုၿပီး ပါတာမို႔ သတင္းစာႀကီးက အထူႀကီးျဖစ္ေနတတ္ပါတယ္။ ကိုယ္ကလည္း တျခားေန႔ေတြ မ၀ယ္ျဖစ္ရင္ေတာင္ အဲဒီေန႔ကို ေစာေစာထ ၀ယ္ၿပီး အလုပ္ေလွ်ာက္သင့္ပါတယ္။ ေစာေစာထ ဆိုတာကလည္း ဂ႐ုျပဳရမယ့္ အခ်က္ပါ။ ႐ံုးေတြရဲ႕ ထုံးစံအတိုင္း ဘယ္သူမွ ေရာက္ေရာက္ခ်င္း အလုပ္မလုပ္ၾကဘူး၊ ကြန္ပ်ဴတာေလးဖြင့္ အီးေမးလ္စစ္၊ ေကာ္ဖီေလးေဖ်ာ္ ဆိုေတာ့ အဲဒီ မနက္ ၉ နာရီေလာက္ သူတို႔ အီးေမးလ္စစ္ခ်ိန္မွာ ကိုယ့္ အလုပ္ ေလွ်ာက္လႊာ အီးေမးလ္က ေရာက္ေနသင့္ပါတယ္။ အဲဒါဆိုရင္ ကိုယ့္ရဲ႕ အလုပ္ေလွ်ာက္လႊာ အီးေမးလ္က သူတို႔ အတြက္ ပထမဆံုး ဂ႐ုျပဳမိတဲ့ စာရင္းထဲ ေရာက္သြားတာေပါ႔။ ဒါက ျဖစ္ႏိုင္ရင္ပါ။

ကုမၸဏီအလိုက္ေတာ့ မူေတြ ပံုစံေတြ မတူပါဘူး။ တစ္ခ်ိဳ႕ အင္တာနက္မွာ၊ သတင္းစာမွာ ေၾကာ္ျငာလိုက္တယ္။ ေနာက္ေန႔ ေလွ်ာက္လႊာေတြ လက္ခံတယ္၊ အဆင္ေျပမယ္ ထင္တဲ့သူေတြ ဆီကို ဖုန္းဆက္ၿပီး အင္တာဗ်ဴးဖို႔ ခ်ိန္းမယ္။ ေနာက္ အင္တာဗ်ဴးမယ္၊ ႀကိဳက္ရင္ လစာညိွ၊ သေဘာတူရင္ တစ္ခါတည္း တန္းခန္႔ေပါ႔။ ကုမၸဏီ ႀကီးေတြ ၾကလည္း ေနာက္ဆံုး ေလွ်ာက္ထားရမယ့္ ေလွ်ာက္လႊာ ပိတ္ရက္ကို ထည့္ေပးထားတယ္၊ အဲဒီေန႔ မေရာက္မျခင္း ေလွ်ာက္လႊာ လက္ခံတယ္၊ အဲဒီ အထဲကမွ စကာတင္ စိတ္ႀကိဳက္ ေရြးၿပီး လူေတြ႕ေခၚဖို႔ အေၾကာင္းၾကားနဲ႔ အဆင့္ဆင့္ေပါ႔။ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ ကိုယ္က လိုခ်င္တဲ့သူ ဆိုေတာ့ ၀ီရိယေတာ့ ပိုရမွာေပါ႔။

အလုပ္ေတြ ေလွ်ာက္ၿပီးရင္ လုပ္ရမယ့္အလုပ္က တယ္လီဖုန္းကို အခ်ိန္ျပည့္ ေခၚလို႔ ဆက္လို႔ရေအာင္ လုပ္ထားဖို႔ပဲ။ ဟိုက အင္တာဗ်ဴးဖို႔ ေခၚမွ ဖုန္းက အားမရွိေတာ့တာနဲ႔၊ ဖုန္းထဲမွာ ပိုက္ဆံကုန္ေနလို႔ ေျပာမရတာနဲ႔ အခက္ေတြမွာ စိုးလို႔ပါ။ ေနာက္ၿပီး အလုပ္ေလွ်ာက္ထားတဲ့ ကုမၸဏီေတြဆီကို Follow Up လုပ္ၿပီး ဖုန္းဆက္ေမးဖို႔ပဲ။ စကာတင္ စာရင္းကို လွမ္းေျပာပါ႔မယ္၊ ဖုန္းမဆက္ပါနဲ႔ လို႔ မတားတဲ့ ကုမၸဏီမွန္သမွ် ဖုန္းဆက္ၿပီး ေမးပါ။ ငါေလွ်ာက္ထားတယ္၊ ဘယ္လိုလဲ၊ ဘာလဲေပါ႔။ သူတို႔အေခၚကို တေမ႔တေမာ ေစာင့္မေနနဲ႔။ ကိုယ္က ဗီဇာျပည့္ရင္ ျပန္ရမွာဆိုတာ မေမ႔နဲ႔။

အင္တာဗ်ဴးေခၚဖို႔ သြားၿပီဆိုရင္လည္း တည္တည္ၿငိမ္ၿငိမ္ ျဖစ္သင့္ပါတယ္။ သိပ္ၿပီး ဂ႐ုစိုက္ေနဖို႔ မလိုပါဘူး။ ရျခင္ေဇာေတြ အရမ္း အားမႀကီးပါနဲ႔။ အ၀တ္အစားကိုလည္း ၀တ္ေနၾကအတိုင္း ေပါ႔ေပါ႔ပါးပါးပဲ ၀တ္ပါ။ သပ္သပ္ရပ္ရပ္ျဖစ္ဖို႔ပဲ အေရးႀကီးတာပါ။ အင္တာဗ်ဴးသြားဖို႔ အိမ္က မထြက္ခင္ ေဘာ္ပင္၊ ခဲတံနဲ႔ လိုအပ္တဲ့ ကိုယ့္ စာရြက္စာတမ္း မူရင္းေတြ စံုရဲ႕လား ဆိုတာပါပဲ။

အင္တာဗ်ဴးသြားတဲ့အခါ လိုအပ္ရင္ Taxi သံုးပါ။ ဘာနဲ႔သြားသြား ခ်ိန္းတဲ့ အခ်ိန္ထက္ နာရီ၀က္ေလာက္ေတာ့ ေစာေရာက္ေနေအာင္ သြားပါ။ အင္တာဗ်ဴး ေျဖတဲ့ အခါမွာလဲ မျပာပါနဲ႔။ ကိုယ့္အေတြ႕ အႀကံဳေတြနဲ႔ ကိုယ္လုပ္ႏိုင္တာေတြကို သူတုိ႔သိေအာင္ ေျပာႏိုင္ဖို႔ ႀကိဳးစားပါ။ သူတို႔ႀကိဳက္ရင္ ခန္႔လိမ့္မယ္။ သိပ္ေအာက္က်ခံၿပီး မ်က္ႏွာငယ္ေလးနဲ႔ လုပ္မေနပါနဲ႔။ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုမွ ယံုၾကည့္မႈ မရွိျဖစ္ေနရင္ သူတပါးကလည္း ကိုယ္ကို ယံုရဲမွာ မဟုတ္ပါဘူး။

ကဲ … ဒီေလာက္ဆိုရင္
အလုပ္ဘယ္လိုေလွ်ာက္ရမလဲ ဆိုတာ နည္းနည္းေတာ့ ျမင္ေလာက္မယ္ ထင္ပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခု ေျပာခ်င္တာက ရခ်င္ေဇာ မ်ားၿပီး စိုးရိမ္စိတ္ေတြ ပိုမွာကို ႀကိဳျပင္ထားဖို႔ပါ။ စကၤာပူကို ေရာက္လို႔ ႏွစ္ပတ္ေက်ာ္လိုမွ အင္တာဗ်ဴး တစ္ခုေတာင္ မရေသးဘူးဆိုရင္ အားလံုးက ေၾကာင္ေတာင္ေတာင္နဲ႔ ျပာလာတတ္တယ္။ လူတိုင္း ဒီလိုပဲဆိုတာ သတိျပဳပါ။ ဒီက လုပ္ငန္းရွင္ေတြက ျမန္မာ၀န္ထမ္းေတြကို ခန္႔ခ်င္ၾကတယ္။ အဲလိုပဲ ျမန္မာေတြ Short Visit နဲ႔လာတဲ့ Stay အခက္အခဲကိုလည္း သူတို႔က သိထားၾကတယ္။ အဲဒီေတာ့ ေစ်းႏွိမ္ၿပီး ေပးခ်င္ၾကတယ္။ ကိုယ္က အရမ္းႀကီး မျပာပဲ စိတ္ႀကိဳက္ေစ်း ရေအာင္ ေတာင္းႏိုင္ဖို႔ကေတာ့ ကိုယ္ရဲ႕ ဥာဏ္ရယ္၊ ႀကိဳးစားမႈ ၀ီရိယရယ္၊ အေရးႀကီးဆံုးျဖစ္တဲ့ ကံရယ္ကိုပဲ အားကိုးၾကရမွာေပါ႔။ ပုတီးစိတ္နည္း ေပါင္းစံုနဲ႔ ဘုရားရွိခိုး မ်ိဳးစံုကို က်က္ခဲ့ဖို႔လည္း မေမ႔နဲ႔ေပါ႔။

လစာ စိတ္ႀကိဳက္ေတာင္းႏိုင္ဖုိ႔ လိုသလို အလုပ္ခ်ိန္ေတြကိုလည္း ေသခ်ာေအာင္ Confirm လုပ္သင့္ပါတယ္။ စကၤာပူမွာ မ်ားေသာအားျဖင့္ တစ္ပတ္ကို ၅ ရက္ခြဲ ၆ ရက္ အလုပ္လုပ္ၾကရတယ္၊ တနလၤာကေန စေနေန႔တစ္၀က္ ဒါမွမဟုတ္ စေနတစ္ေန႔လံုးေပါ႔။ တခ်ိဳ႕ကေတာ့ ၇ ရက္အထိ လုပ္ခိုင္းတဲ့ ကုမၸဏီေတြလည္း ရွိတယ္။ ေတာ္ေတာ္ ဆိုးတဲ့အလုပ္ေတြပါ၊ မေလွ်ာက္သင့္၊ မလုပ္သင့္ပါဘူး။ ျဖစ္ႏိုင္ရင္ 5 Days Work လို႔ေခၚတဲ့ တစ္ပတ္ကို ၅ ရက္ပဲ အလုပ္လုပ္ရတဲ့ အလုပ္ေတြကိုရွာပါ။

ေနာက္တစ္ခု ဂ႐ုျပဳရမွာက SPass, EP ေလွ်ာက္ေပး/မေပးပါ။ SPass ဆိုတာက စကၤာပူမွာ အလုပ္လာလုပ္တဲ့ ႏိုင္ငံျခားသားေတြအတြက္ တရား၀င္ အလုပ္လုပ္ခြင့္ ပါမစ္ေပါ႔။ လစာ ၁၈၀၀ ကေန ၂၄၉၉ အတြင္းရတဲ့သူေတြကို ထုတ္ေပးတယ္။ EP ကေတာ့ ၂၅၀၀ အထက္ေပါ႔။ အဲဒီေတြက ကုမၸဏီက ေလွ်ာက္ေပးရတာပါ။ သူတို႔ဆီမွာ Quota က်န္မွ ေလွ်ာက္လို႔ရတာပါ။ တခ်ိဳ႕ကုမၸဏီေတြက လစာကို ၁၄၀၀ ေလာက္ပဲေပးမယ္၊ ဒါေပမယ့္ SPass ေလွ်ာက္ေပးမယ္တို႔ ဘာတို႔ တရားမ၀င္ ညိွတတ္ပါတယ္။ မလုပ္သင့္ပါဘူး။ ေနာက္တစ္ခါ လစာကို ႏွိမ္ၿပီး Over Time နဲ႔ မဲဆြယ္တတ္ ျပန္တယ္။ အစကတည္းက ကိုယ့္ကို မဟုတ္တာလုပ္ဖို႔ စီစဥ္ေနမွေတာ့ ေနာက္ပိုင္းလည္း သိပ္ေကာင္းဖို႔ လမ္းမရွိတာမို႔ မေရြးျခယ္သင့္တဲ့ အလုပ္ေတြပါ။ ကိုယ့္ပညာကို ကိုယ္ယံုတယ္ဆိုရင္ေတာ့ 5 Days Work အလုပ္ကို ရေအာင္ရွာ ၁၈၀၀ တန္တဲ့သူက ၁၈၀၀ အျပည့္ရေအာင္ေတာင္းၿပီး SPass တင္ခိုင္း။ ၂၅၀၀ ရမယ့္သူကလည္း EP တင္ခိုင္းၿပီး မွန္မွန္ကန္ကန္ အလုပ္၀င္ႏိုင္ရင္ အေကာင္းဆံုးပါပဲ။ "သိထားသင့္တဲ့ စင္ကာပူ" (ေမာင္ပြတ္)

သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရး

စင္ကာပူ တစ္ႏိုင္ငံလံုးရဲ႕ ဝင္ေငြကို တဘက္တလမ္းက အဓိက အေထာက္အကူေပးေနတဲ့ ခ်န္ဂီ ေလဆိပ္ကေတာ့ ေက်ာ္ၾကားလွပါတယ္။ Terminal သံုးခုရိွျပီး ေနာက္ဆံုးဖြင့္လိုက္တဲ့ Terminal 3 ကေတာ့ ေခတ္အမီဆံုးျဖစ္ပါတယ္။ ဗမာျပည္က ေလယာဥ္ေတြကေတာ့ Terminal 1 နဲ႔ 2 မွာပဲ ရပ္ၾကရပါတယ္။ ေသးငယ္တဲ့ ကၽြန္းႏိုင္ငံျဖစ္တာနဲ႔အတူ ျပည္တြင္း ေရလမ္းခရီးမရိွပါဘူး။ စင္ကာပူျမစ္ကေလးထဲမွာေတာ့ ကမာၻလွည့္ေတြ အေနနဲ႔ ေပ်ာ္စီးခ်င္ရင္ ေမာ္ေတာ္ အေသးစားေလးေတြ စီးႏိုင္ပါတယ္။ ကုနး္လမ္းခရီးအေနနဲ႔ေတာ့ MRT (Mass Rapid Transit) လို႔ ေခၚတဲ့ ႏိုင္ငံပတ္ရထားနဲ႔ Bus ေတြသံုးပါတယ္။ စင္ကာပူရဲ႕ MRT Service ကေတာ့ နာမည္ေက်ာ္လွပါတယ္။ ကမာၻအရပ္ရပ္က သံုးစြဲသူေတြေပးတဲ့ Customer Service အေကာင္းဆံုးဆုကို ၂၀၀၇ အတြက္ SMRT က ရခဲ့ပါတယ္။ ေဒသခံ စင္ကာပူေတြကေတာ့ Bus နဲ႔ ရထားကို အဆင္ေျပသလို ကၽြမ္းကၽြမ္းက်င္က်င္ သံုးတတ္ေပမယ့္ ျမန္မာ အမ်ားစုကေတာ့ ရထားကိုသာ အားထားေနၾကျပီး အိမ္ရွာတဲ့အခါမွာလည္း ဘူတာနဲ႔နီးလား ဆိုတဲ့ ေမးခြန္းက အဓိက က်ေနတာမို႔ MRT အေၾကာင္းေလးကို နည္းနည္းခ်ဲ႕ ေျပာျပခ်င္ပါတယ္။

လက္ရိွမွာ ရထားလိုင္း ၃ လိုင္းရိွပါတယ္။ အလြယ္တကူ မွတ္လို႔ ရတာကေတာ့ ေျမပံုမွာ ျပထားတဲ့ အေရာင္ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံရဲ႕ အေရွ႕နဲ႔အေနာက္ လြန္းျပန္ေျပးေနတဲ့ အစိမ္းေရာင္လိုင္း၊ ေတာင္ေျမာက္ (အထက္ေအာက္) ေျပးဆဲြတဲ့ အနီေရာင္လိုင္းနဲ႔ အေရွ႕ေျမာက္ဘက္ကို ေဒါင့္ျဖတ္ေျပးတဲ့ ခရမ္းေရာင္လိုင္းတို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ မၾကာခင္မွာ ႏိုင္ငံရဲ႕ ဗဟိုကို စက္ဝိုင္းပံုပတ္မယ့္ အဝါေရာင္လို္င္း ေပၚလာဦးမွာပါ။ ဗမာေတြ ေနစရာ အိမ္ရွာၾကတဲ့အခါ အစိမ္းေရာင္လမ္း တစ္ေလွ်ာက္၊ အနီေရာင္လမ္း တစ္ေလွ်ာက္ဆိုျပီး ရွာတတ္ၾကပါတယ္။ ဘူတာေတြ အေနနဲ႔ တခ်ိဳ႕က ေျမေအာက္မွာျဖစ္ျပီး တခ်ဳိ႕ကေတာ႔ ေျမေပၚမွာပဲ ရိွပါတယ္။ ရထားလမ္း ၂ ခုကေန ၃ ခုဆံုတဲ့ ဘူတာေတြကို Interchange လို႔ေခၚျပီး ရထား ေျပာင္းစီးႏိုင္ပါတယ္။ စင္ကာပူမွာ Interchange သိပ္မရိွလွဘဲ အၾကီးဆံုး Interchange ကေတာ့ Dhoby Ghaut Interchange ပဲျဖစ္ျပီး ေျမေအာက္မွာ တခမ္းတနား ရိွပါတယ္။

ရထားစီးတဲ့အခါမွာ E-Z Link Card (Easy Link Card) လို႔ေခၚတဲ့ ေငြၾကိဳသြင္းထားရတဲ့ ကဒ္ကေလးေတြ ရိွဖို႔လိုပါတယ္။ အဲဒီကဒ္ေလးေတြနဲ႔ ရထားစၾကၤန္အဝင္ဝက Sensor တပ္ ဂိတ္ေပါက္ေလးေတြကို ျဖတ္ဝင္ရပါတယ္ (Wheelchair စီးရတဲ့လူေတြ၊ ဒါမွမဟုတ္ အိတ္အၾကီးၾကီးေတြ သယ္လာသူေတြ၊ ကေလး လက္တြန္းလွည္း တြန္းလာသူေတြအတြက္ သီးသန္႔ဝင္ေပါက္ေလးေတြ ရိွပါတယ္)။ ကဒ္ေလးကို Sensor ရိွတဲ့ ေနရာေလးေပၚ တင္ေပးရတာပါ။ ကဒ္ကို ပိုက္ဆံအိတ္ထဲ ထည့္ထားရင္လည္း အိတ္အတိုင္း တင္လိုက္ရင္ ရပါတယ္။ အဲဒီကဒ္နဲ႔ ကားစီးလို႔လည္း ရပါတယ္။ ကဒ္ထဲမွာ ေငြမရိွေတာ့အခါ ကားကို ပိုက္ဆံေပး စီးသြားႏိုင္ေပမယ့္ MRT ဆိုရင္ေတာ့ ေငြျဖည့္ျပီးမွ စီးလို႔ရပါတယ္။ ကဒ္ထဲ ေငြတစ္ခါျဖည့္ရင္ SGD10 အနည္းဆံုး ထည့္ရပါတယ္။ ေဒၚလာတစ္ဆယ္ မထည့္ႏိုင္တဲ့အခါ One-Way Ticket ေလးေတြလည္း ဝယ္သြားလို႔ရပါတယ္။ တကယ္လို႔ စင္ကာပူေရာက္ခါစမို႔ ကဒ္မရိွေသးရင္ ဘူတာတိုင္းက Ticket Office ဒါမွမဟုတ္ Passenger Service ေတြမွာ ဝယ္လို႔ရပါတယ္။ အဲဒီ Ticket Office (or) Passenger Service ဟာ ဘူတာမွာ သူငယ္ခ်င္းေတြ ခ်ိန္းၾကတဲ့အခါ ဆံုတဲ့ေနရာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ရထားစီးခကေတာ့ ျပား ၈၀ ကေန ခရီးလမ္း(ခရီးအကြာအေ၀း)ေပၚ မူတည္ျပီး ကုန္က်ပါတယ္။ ပံုမွန္ေတာ့ ခရီးတစ္ေၾကာင္းကို SGD1.20 ေလာက္ကုန္ပါတယ္။

ဘူတာထဲ ဝင္လိုက္ျပီဆိုတာနဲ႔ ကိုယ္စီးရမယ့္ ရထား ေနာက္ ဘယ္နွစ္မိနစ္မွာ ဆုိက္မလဲဆိုတာ ျပထားတဲ့ Digital Board ေတြရိွပါတယ္။ အခ်ိန္ကို ၾကည့္ျပီး လိုရင္ေျပးသြား၊ ေစာေသးရင္လည္း ခပ္ျဖည္းျဖည္း သြားႏိုင္ေအာင္ စီစဥ္ေပးထားပါတယ္။ ေျမေအာက္ ဘူတာေတြမွာေတာ့ ရထားလမ္းနဲ႔ စၾကၤန္ကို မွန္ေတြ ကာထားေပမယ့္ ေျမေပၚက ဘူတာေတြမွာေတာ့ အဝါေရာင္စည္းတစ္ခုပဲ တားထားၿပီး စည္းကို ေက်ာ္ျပီး ရထားမေစာင့္ဖို႔ သတိေပးခ်က္ေတြ အသံလႊင့္ေနတတ္ပါတယ္။ အႏၱရယ္ အေတာ္မ်ားတာမို႔ လိုအပ္ရင္ ဝန္ထမ္းေတြ လာေရာက္ တားျမစ္ေလ့ ရိွပါတယ္။ သို႔တိုင္ေအာင္ အဲဒီေျမေပၚ ဘူတာေတြဟာ ကိုယ့္ကိုကိုယ္ ေသေၾကာင္းၾကံသူေတြအတြက္ ေနရာေကာင္းျဖစ္ေနဆဲပါ။ ရထားေပၚမွာေတာ့ ထုိင္ခံုေတြကို လက္ဝဲနဲ႔လက္ယာဘက္မွာ အလ်ားလိုက္စီထားပါတယ္။ မတ္တပ္ရပ္ လိုက္ပါသူေတြအတြက္ ရန္ကုန္က ဘတ္စ္ေတြမွာလိုပဲ လက္ကိုင္ကြင္းေတြ ရိွပါတယ္။ Public Transport ျဖစ္ေပမယ့္ စင္ကာပူထံုးစံအတုိင္း အျမဲသန္႔ရွင္းျပီး ေအးေနပါတယ္။ ရထားလမ္းနဲ႔ဆိုင္တဲ့ သတိေပးခ်က္ေတြ လႊင့္ေနတတ္ျပီး ဘူတာနားနီးလာရင္ ဘူတာနာမည္ကို ၂ ခါရြတ္ေပးပါတယ္။ တကယ္လို႔ Interchange ဆိုရင္လည္း ရထားေျပာင္းစီးဖို႔ သတိေပးတတ္ပါတယ္။ ရထားေပၚမွာ စီးပြားေရး ေၾကာ္ျငာ အနည္းငယ္နဲ႔အတူ MRT ေျမပံုေတြကိုလည္ အတြဲတိုင္းမွာ ေတြ႕ရမွာျဖစ္ပါတယ္။ လူေတြရဲ႕ အသက္နဲ႔ လံုျခံဳေရးကို ဦးစားေပးတဲ့ႏိုင္ငံျဖစ္တာမို႔ ရထားတြဲတိုင္းနဲ႔ ဘူတာေတြမွာ အေရးေပၚ ဆက္သြယ္ေရး Intercom နဲ႔ တယ္လီဖံုးေတြ ရိွပါတယ္။ ဘယ္လို ဆက္သြယ္ရမယ္ ဆိုတာကိုလည္း အျမဲသရုပ္ျပတဲ့ TV ေတြ ဘူတာစၾကၤန္တိုင္းမွာ ရိွေနပါတယ္။

ကားေတြကေတာ့ ေနထုိင္တဲ့ ဇံုအလုိုက္ နံပတ္ေတြနဲ႔ရိွပါတယ္။ အဓိကကားေျပးဆြဲေပးေနတဲ့ ကုမၸဏီ ၂ ခုရိွပါတယ္။ SMRT နဲ႔ SBS Transit ပါ။ SMRT က ႏွစ္စီးတြဲကားေတြနဲ႔ ေျပးဆြဲေလ့ရိွျပီး SBS ကေတာ့ ၂ ထပ္ကားၾကီးေတြ သံုးပါတယ္။ ရန္ကုန္မွာလိုပဲ လမ္းတစ္ေလွ်ာက္ ပတ္ျပီး ထြက္တဲ့ ဂိတ္မွာ ျပန္ဆံုးတဲ့ Loop ကားရိွသလို၊ ဒီဘက္ ဂိတ္ကေန ဂိတ္အဆံုးကို သြားတဲ့ကားေတြလည္း ရိွပါတယ္။ မွတ္တိုင္ေတြမွာ တားတဲ့လူရိွမွ ဒါမွမဟုတ္ ဆင္းမယ့္လူရိွမွပဲ ရပ္ပါတယ္။ စီးမယ့္လူကိုလည္း ေစာင့္ေနေလ့မရိွပါဘူး။ အတက္အဆင္းျပီးတာနဲ႔ ထြက္တာပါပဲ။ ကားေပၚတက္တဲ့အခါ MRT ဂိတ္မွာလိုပဲ EZ Link ကဒ္ေလးကို Sensor ေပၚတင္ေပးလိုက္ရပါတယ္။ ျပန္အဆင္းမွာလည္း တစ္ခါျပရပါတယ္။ က်သင့္ေငြကို ကဒ္ထဲကေန ႏႈတ္ယူထားထားလိုက္ပါတယ္။ ကဒ္ထဲမွာ ေငြမက်န္တဲ့အခါ ျပား ၈၀ ထည့္ျပီး စီးလို႔ရပါတယ္။ အေၾကြမပါတဲ့အခါ၊ က်ပ္ေစ့မပါတဲ့အခါ ေငြျပန္အမ္းတဲ့ အလုပ္ကို ကားေမာင္းသူ Bus Captain ေတြက မလုပ္ပါဘူး။ တံခါးအဖြင့္အပိတ္ေတြကိုေတာ့ ယာဥ္ေမာင္းေတြကပဲ လုပ္ေပးပါတယ္။ ကိုယ္ဆင္းခ်င္တဲ့ မွတ္တိုင္ေရာက္ရင္ေတာ့ ကားေပၚက အခ်က္ေပးခလုတ္ကို ႏွိပ္ရင္ ယာဥ္ေမာင္းက ရပ္ေပးမွာျဖစ္ပါတယ္။ ကားထြက္ျပီးမွ ႏွိပ္ရင္ေတာ့ ေနာက္မွတ္တိုင္မွာပဲ ဆင္းရပါလိမ့္မယ္။ ထူးျခားတာကေတာ့ ယာဥ္ေမာင္းအခ်ဳိ႕ဟာ လက္အိတ္ျဖဴေတြ စြပ္ထားတတ္တဲ့ အမ်ဳိးသမီးေတြ ျဖစ္ေနတာပါပဲ။

ေနာက္ထပ္အသံုးမ်ားတဲ့ Service ကေတာ့ Taxi ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ Taxi ေတြကိုေတာ့ ျမန္မာေတြနဲ႔ ရင္းႏွီးျပီးျဖစ္တဲ့ Comfort, Silver Cab စတဲ့ ကုမၸဏီေတြက အဓိကေျပးဆြဲျပီး မာစီးဒီးစ္ေတြကို တကၠစီ လုပ္ထားတဲ့ Limocab လို ကုမၸဏီၾကီးေတြလည္း ရိွပါတယ္။ ပံုမွန္ကေတာ့ ဂ်ပန္လုပ္ Crown နဲ႔ Cedric ကားေတြ၊ ကိုရီးယားလုပ္ Hyundai ကားေတြ အသံုးမ်ားပါတယ္။ အျခားအမ်ဳိးအစားကေတာ့ အေတာ္ရွားပါတယ္။ တကၠစီေတြဟာ ခရီးသည္ပါသည္ျဖစ္ေစ၊ မပါသည္ျဖစ္ေစ အဲကြန္းဖြင့္ထားၾကပါတယ္။ ကားခဟာ မီတာနဲ႔ျဖစ္ျပီး သြားတဲ့ခရီးအကြာအေဝးနဲ႔လည္း ဆိုင္သလို သြားတဲ့အခ်ိန္၊ လမ္းေၾကးေပးရတဲ့ လမ္းကိုျဖတ္၊ မျဖတ္ စတာေတြနဲ႔လည္း ဆိုင္ပါတယ္။ ကားေပၚတက္ျပီး ခရီးစထြက္တာနဲ႔ SGD2.80 ေပးရျပီး က်န္တာကေတာ့ သြားတဲ့ခရီးကိုလုိက္ျပီး ေပးရမွာပါ။ ေစာင့္ရရင္လည္း ေငြေပးရပါတယ္။ ကုမၸဏီအၾကီးေတြက ကားေတြကိုစီးရင္ေတာ့ ေငြကို Nets, Credit Card စတာေတြနဲ႔လည္း ေပးလို႔ရပါတယ္။

ကိုယ္ပိုင္ကားအမ်ားစုကေတာ့ ေခတ္မီ ေနာက္ဆံုးေပၚကားေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ကားေတြကို သက္ဆုိင္ရာ ကားကုမၸဏီေတြက တိုက္ရိုက္ေရာင္းတာရိွသလို Agent ေတြကေနတဆင့္လည္း ဝယ္လို႔ရပါတယ္။ ကားဝယ္တဲ့အခါမွာ COE (Certificate of Entitlement)၊ အာမခံေၾကး၊ လမ္းခ၊ အင္ဂ်င္ခြန္စတာေတြ မေပးမေနရ ေပးရျပီး ကားခကိုေတာ့ အရစ္က်ေပးသြင္းႏိုင္ပါတယ္။ တခ်ဳိ႕ Installment Plan ေတြဟာ ၁၀ ႏွစ္အထိ ဆန္႔ထားလို႔ရပါတယ္။ စေန၊ တနဂၤေႏြနဲ႔ ၾကားရက္ညပိုင္းေတြပဲ ေမာင္းလို႔ရတဲ့ နံပတ္ အနီကားဆိုရင္ေတာ့ ေတာ္ေတာ္သက္သာတဲ့ ေစ်းႏႈန္းနဲ႔ရပါတယ္။ ဓါတ္ဆီကိုေတာ့ သြားရင္းလာရင္း ၾကံဳတဲ့ဆိုင္မွာ ထည့္လို႔ရပါတယ္။ စင္ကာပူမွာ ေစ်းၾကီးတယ္လို႔ ညည္းညဴၾကတဲ့အထဲမွာ ကားရပ္နားခနဲ႔ ရပ္နားဖို႔ ေနရာခက္ခဲတာက ထိပ္ဆံုးက ပါပါတယ္။ လမ္းအမ်ားစုက တစ္လမ္းေမာင္းေတြျဖစ္လို႔ သြားခ်င္တဲ့ခရီးကို ေကြ႕ပတ္သြားရေလ့ရိွပါတယ္။


ေနထိုင္မႈစနစ္

စင္ကာပူရဲ႕ ေနထိုင္မႈစနစ္ကေတာ့ အေတာ္ပဲ ရိုးရွင္းျပီး customize လုပ္ခြင့္နည္းပါးတာကို ေတြ႕ရပါတယ္။ ေနရာတိုင္းမွာ ေတြ႕ရတတ္တဲ့ အစိုးရတိုက္ခန္း (HDB Flat) ေတြ၊ ရန္ကုန္က ကြန္ဒိုေတြေလာက္ မခမ္းနားတဲ့ အဆင့္ျမင့္တိုက္ခန္းကြန္ဒိုေတြနဲ႔ လံုးခ်င္းအိမ္ အနည္းအက်ဥ္းသာ ရိွပါတယ္။ အထပ္ျမင့္ျမင့္ေတြ ေဆာက္ထားေလ့ရိွတဲ့ HDB တိုက္ေတြတိုင္းမွာ ဓါတ္ေလွခါး၊ အမႈိက္သြန္တဲ့စနစ္၊ Cable TV စနစ္၊ Gas ပိုက္လို္င္း၊ ဖံုး၊ ေရပူေရေအးစနစ္ စတာေတြ အဆင္သင့္ပါတတ္ျပီး ေတာ္ေတာ္ေဟာင္းတဲ့ တိုက္အခ်ဳိ႕မွာသာ Gas ပိုက္လိုင္း မပါတာမ်ဳိး ရိွတတ္ပါတယ္။ ဓါတ္ေလွခါးဆိုလည္း အထပ္တိုင္းမွာ မရပ္တာမ်ဳိးရိွတတ္ပါတယ္။ က်န္တာေတြကေတာ့ တုိက္ခန္းမွန္ရင္ အျပည့္အစံု ပါတာေတြခ်ည္းပါပဲ။ အိပ္ခန္း ၂ ခန္း၊ ဧည့္ခန္း ၁ ခန္းပါတဲ့ တိုက္ခန္းေတြကို 2+1 လို႔ သံုးႏႈန္းၾကျပီး 3+1 ဆိုရင္ အိပ္ခန္း ၃ ခန္း၊ ဧည့္ခန္း ၁ ခန္းပါ။ ဒီေနရာမွာ တိုက္ခန္းနဲ႔ ပတ္သတ္ျပီး စင္ကာပူေရာက္ ျမန္မာေတြ အခန္းငွားၾကတာ၊ အတူစုေပါင္းေနၾကတာေလးေတြကို ေဖၚျပခ်င္ပါေသးတယ္။

အိမ္ငွားၾကတယ္ဆိုေပမယ့္ တကယ္ေတာ့ ေက်ာတခင္းစာ၊ လူတစ္ေယာက္စာကုိပဲ အဓိကငွါးၾကတာမ်ားပါတယ္။ အိမ္ငွားတဲ့အခါမွာ ကိုယ့္အလုပ္နဲ႔နီးတဲ့ေနရာကို အဓိက ဦးစားေပးရွာၾကရသလို ေစ်းႏႈန္းသက္သာတဲ့ အိမ္ခန္း၊ လူသိပ္မမ်ားတဲ့ အိမ္ခန္းကိုလည္း ေရြးရပါတယ္။ အိမ္ရွင္ စင္ကာပူလူမ်ဳိး၊ မေလးရွားလူမ်ဳိးတို႔နဲ႔ အတူေနရတဲ့ အခန္းေတြ ရိွသလို ျမန္မာအိမ္ရွင္နဲ႔ ေနရတဲ့ အိမ္ေတြလည္း ရိွပါတယ္။ အိမ္ရွင္ေတြက Master Bedroom လို႔ေခၚတဲ့ ေရခ်ဳိးခန္းတြဲပါတဲ့ အခန္းေတြမွာ ေနေလ့ရိွျပီး အိမ္ငွါးေတြကေတာ့ သာမန္အခန္းေတြမွာ ၂ ေယာက္တစ္ခန္း၊ ၃ ေယာက္တစ္ခန္း စသည္ျဖင့္ေနၾကပါတယ္။ တခ်ဳိ႕ျမန္မာေတြကေတာ့ အိမ္ရွင္ဆီကေန တစ္အိမ္လံုးငွါးျပီး အခန္းေလးေတြကို ျပန္ငွါးတတ္ၾကပါတယ္။ အဲဒီလူမ်ဳိးကို သူၾကီးလို႔ ေခၚၾကျပီး သူက အိမ္လခ၊ ေရဖိုး၊ မီးဖိုး စတာေတြေကာက္ခံ စုေဆာင္းေပးရေလ့ရိွပါတယ္။ ရံဖန္ရံခါ အိမ္ငွါးခ်င္းတက္တဲ့ ျပႆနာေတြကိုလည္း ရွင္းေပးရတတ္ပါတယ္။

အိမ္ခန္းကေတြက ေနရာလိုက္ျပီး ေစ်းအေျပာင္းအလဲ ရိွပါတယ္။ အဓိကကေတာ့ ျမိဳ႕ထဲနဲ႔ နီးတဲ့ေနရာ၊ ဘူတာနဲ႔ နီးတဲ့ေနရာဆို အိမ္ေစ်းေတြ ေကာင္းပါတယ္။ တစ္အိမ္လံုးငွါးရင္ SGD1800~2300 ၾကားေလာက္ေပးရတတ္ျပီး အိမ္ေကာင္းရင္၊ ေနရာေကာင္းရင္ ပိုမ်ားတတ္ပါတယ္။ ၂ ေယာက္တြဲေနရမယ့္ အခန္းငယ္တစ္ခန္းစီအတြက္ တစ္ေယာက္ကို ၂၈၀-၃၇၀ ေလာက္ေပးရတတ္ပါတယ္။ စေဖၚတစ္လစာလည္း ေပးရပါတယ္။ PUB လို႔ေခၚတဲ့ ေရခြန္၊မီးခြန္၊ဂက္စ္ခြန္ကေတာ့ အိမ္ရွင္ အေနအထားကို လိုက္ျပီး တခါတေလ အျပီးအစီးပါတတ္ျပီး တခါတေလေတာ့ ထပ္ေဆာင္းေပးရတတ္ပါတယ္။ Internet ကေတာ့ Optional သေဘာမ်ဳိးျဖစ္ျပီး သံုးမယ္ဆို SGD20 ေလာက္ ထပ္ေပးရတတ္ပါတယ္။ ျမန္မာေတြကေတာ့ Boonlay, Jurong East, Clementi, Woodlands, Ang Mo Kio, Toa Payoh, Eunos, Serangoon, Senkeng, Tampines စတဲ့ အရပ္ေတြမွာ အေနမ်ားပါတယ္။ ပံုမွန္ HDB အခန္းအေတာ္မ်ားမ်ားကေတာ့ အခန္းအေနအထား မဆိုးလွပါဘူး။ သိပ္မက်ဥ္းသလို၊ က်ုယ္လွတယ္လို႔လည္း မဟုတ္ပါဘူး။ အိမ္ေတြရဲ႕ အခင္းက ေက်ာက္ျပားခင္းေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ အခန္းငွါးတဲ့အခါ ပံုမွန္အားျဖင့္ ကုတင္၊ ေမြ႕ယာ၊ ပန္ကာ၊ အဝတ္ဘီရိုနဲ႔ စာၾကည့္စားပြဲေလာက္ေတာ့ ပါပါတယ္။ တအိမ္လံုးငွါးတယ္ဆိုရင္ေတာ့ ဧည့္ခန္းအေဆာင္အေယာင္ေတြနဲ႔ တီဗြီ၊ ေရခဲေသတၱာ၊ အဝတ္ေလွ်ာ္စက္တို႔ တြဲပါရပါတယ္။ အခန္းတစ္ခန္းကို ၂ ေယာက္တြဲေနၾကမယ္ဆိုရင္ ခ်က္ျပဳတ္ခြင့္ရမရ၊ ေဆးလိပ္ေသာက္ခြင့္၊ ဧည့္သည္လာခြင့္ စတာေတြကို ရွင္းရွင္းလင္းလင္း ေမးထားသင့္ပါတယ္။ အရင္က ေယာက်္ားေလးေတြခ်ည္းပဲေနၾက၊ မိန္းကေလးေတြခ်ည္းပဲ ေနၾကေပမယ့္ ခုေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ 2+1 အိမ္မွာ ေယာက်္ားေလးေတြက တစ္ခန္း၊ မိန္းကေလးေတြက တစ္ခန္းစုေနတာမ်ဳိးေတြ ရိွလာပါတယ္။ စင္ကာပူေရာက္ ျမန္မာအမ်ားစုဟာ အလုပ္နဲ႔ေက်ာင္းကို အခ်ိန္ျပည့္နီးပါး အခ်ိန္ေပးေနရလို႔ အိမ္ျပန္ေရာက္တဲ့အခါ အိပ္ရံုေလာက္ပဲ အသံုးခ်ရတတ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေယာက်္ားတစ္ခန္း၊ မိန္းမတစ္ခန္းေနလည္း ျပႆနာမရိွလွဘူးလို႔ ေတြးလာၾကတာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ အိမ္ခန္းလိုခ်င္တဲ့အခါ အခ်င္းခ်င္း နီးစပ္ရာေမးၾကသလို ပင္နီစူလာပလာဇာက သေျပႏုဆိုင္ (ေဒၚသန္းသန္းႏုဆိုင္၊ ၅ လႊာ)လို၊ Clementi က ေကာင္းစံုလို ဆိုင္ေတြမွာ အခန္းလိုခ်င္တဲ့ လူေတြနဲ႔ အခန္းလြတ္ရိွတဲ့လူေတြ သတင္းေပးတဲ့ စာအုပ္ေလးေတြ ရိွပါတယ္။ အဲဒီမွာ သြားရွာျပီး ဖံုးကိုဆက္ေမး၊ အိမ္သြားၾကည့္နဲ႔ အဆင္ေျပတတ္ၾကပါတယ္။ အခုေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ Online မွာ Website ေတြတင္ျပီးလည္း အခမဲ့ ကူညီၾကပါတယ္။

ျမန္မာအမ်ားစုကေတာ့ အထက္မွာေရးခဲ့တဲ့အတိုင္း HDB အခန္းေတြမွာသာ ေနေလ့ရိွျပီး JTC လို႔ေခၚတဲ့ နည္းနည္းေစ်းသက္သာတဲ့ အခန္းေတြမွာလည္း ေနေလ့ရိွပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ကြန္ဒိုေတြမွာေတာ့ ေနခဲလွပါတယ္။ အခန္းခေစ်းၾကီးသလို ကြန္ဒိုအမ်ားစုဟာ ဘူတာနဲ႔ အေတာ္ေလးလွမ္းတဲ့ေနရာေတြမွာ တိတ္တိတ္ဆိတ္ဆိတ္ ရိွတတ္လို႔ပါပဲ။ ကြန္ဒိုမွာေနသူေတြအေနနဲ႔ေတာ့ ေရကူးကန္၊ အားကစားခမ္းမ စတဲ့ အထူးခံစားခြင့္ေတြကိုလည္း ရႏိုင္မွာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ Public Transport လို႔ေခၚတဲ့ ရထား၊ ဘတ္စ္ကားေတြကို အားကိုးေနရသူေတြ မ်ားေနဆဲျဖစ္လို႔ HDB ဒါမွမဟုတ္ JTC အခန္းေတြကသာ အဆင္ေျပတတ္ေၾကာင္း ေဖၚျပလိုက္ရပါတယ္။


ပညာေရးစနစ္

စင္ကာပူရဲ႕ အေျခခံပညာအဆင့္ကို Primary နဲ႔ Secondary ဆိုျပီး အဓိက ၂ ပိုင္းခဲြထားပါတယ္။ Primary ဟာ မတက္မေနရ ၆ ႏွစ္တက္ရမွာျဖစ္ျပီး ပထမ ၄ ႏွစ္ကို Foundation (အေျခခံအဆင့္) လို႔ သတ္မွတ္ပါတယ္။ အဲဒီ ၄ ႏွစ္အတြင္းမွာ အဂၤလိပ္စာ၊ မိခင္ဘာသာစကား (တရုတ္၊ မေလး၊ တမီးလ္) နဲ႔ သခၤ်ာတို႔ကို အဓိကထားျပီး သင္ၾကားပါတယ္။ အျခားဘာသာရပ္ေတြအေနနဲ႔ စာရိတၱ၊ က်န္းမာေရး၊ လူမႈဆက္ဆံေရး၊ အားကစား စတဲ့ ကေလးငယ္ေတြ သိထားသင့္တဲ့ အေျခခံဘာသာရပ္ေတြကို သင္ၾကားေပးပါတယ္။ သိပၸံဘာသာရပ္ေတြကိုေတာ့ P3 လို႔ေခၚတဲ့ တတိယႏွစ္ကစျပီး သင္ေပးပါတယ္။ Primary ၆ ႏွစ္ရဲ႕ ေနာက္ဆံုး ၂ ႏွစ္ကိုေတာ့ Orientation (Secondary အတြက္ မိတ္ဆက္အဆင့္) လို႔သတ္မွတ္ပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ တစ္ခုေျပာစရာရိွတာက ပထမ ၄ ႏွစ္ျပီးရင္ ေက်ာင္းသားေတြရဲ႕ စြမ္းေဆာင္မႈကို ၾကည့္ျပီး သင့္ေတာ္တဲ့ အတန္းေတြ ထပ္မံခြဲျခားလိုက္ျပီး လက္က်န္ ၂ ႏွစ္မွာ သင္ရိုးလည္း နည္းနည္းကြာသြားတာကို ေတြ႔ရပါတယ္။ EM1, EM2 နဲ႔ EM3 (English and Mother Tongue at 1st, 2nd and 3rd language) ဆိုျပီး အဆင့္ ၃ ခုခြဲျပီး သင္ၾကားေပးပါတယ္။ ဒီ Primary ကေလးေတြရဲ႕ ေနာက္ဆံုးစာေမးပြဲၾကီးကေတာ့ PSLE လို႔ အတုိေကာက္ေခၚတဲ့ Primary School Leaving Examination ပဲျဖစ္ပါတယ္။ ဒီစာေမးပြဲက ရလဒ္ကိုအေျခခံျပီး ကေလးေတြဟာ Secondary မွာ မတူညီတဲ့ သင္ရိုးေတြကို သင္ၾကားရမွာျဖစ္လို႔ ဒီစာေမးပြဲဟာ အလြန္ပဲ အေရးၾကီးလွပါတယ္။

Primary မွာ ၆ ႏွစ္သင္ၾကားျပီးလို႔ စာေမးပြဲၾကီးျပီးတဲ့အခါမွာ Secondary ကို တက္ေရာက္ခြင့္ရၾကပါတယ္။ အေျခခံအားျဖင့္ Secondary ကို Express (အထူးတန္း) ၊ Normal (Academic) (သာမန္ပညာေရး) နဲ႔ Normal (Technical) (သာမန္အသက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္း) ဆိုျပီး ၃ ခုခြဲထားပါတယ္။ ဒီ ၃ ခုအျပင္ Special ဆိုတဲ့အတန္းတစ္ခုလည္း ရိွပါေသးတယ္။ Special နဲ႔ Express ရဲ႕ အဓိကကြာျခားခ်က္က မိခင္ဘာသာစကားကို ပံုမွန္ပဲသင္မလား၊ အဆင့္ျမင့္သင္မလားဆိုတာပဲကြာလို႔ အေသးစိတ္မရွင္းျပေတာ့ပါဘူး။ စင္ကာပူ ပညာေရးကို ေလ့လာမယ္ဆိုရင္ ဒီ Secondary အဆင့္ဟာ အရႈပ္ေထြးဆံုးလို႔ ေျပာလို႔ရပါတယ္။ ပထမဆံုး Express ကိုရွင္းျပပါမယ္။

Express အတန္းကို တက္ခြင့္ရသူေတြဟာ PSLE မွာ အမွတ္အေကာင္းဆံုးနဲ႔ ေအာင္ၾကတဲ့ ကေလးေတြျဖစ္ပါတယ္။ Secondary (Express) ကို ၄ ႏွစ္တက္ရျပီး ေနာက္ဆံုးအတန္းတင္စာေမးပြဲကေတာ့ GCE 'O' Level စာေမးပြဲပဲျဖစ္ပါတယ္။ မသင္မေနရဘာသာေတြကေတာ့ အဂၤလိပ္စာ၊ သခ်ာၤနဲ႔ မိခင္ဘာသာစကားတို႔ပဲျဖစ္ပါတယ္။ တကယ္လို႔ မိခင္ဘာသာစကားကို အဆင့္ျမင့္ (Higher Mother Tongue) မဟုတ္ဘဲ သာမန္ပဲသင္ယူခဲ့မယ္ဆိုရင္ GCE 'O' Level ျပီးတဲ့အခါ Polytechnic ဒါမွမဟုတ္ Junior College တို႔မွာ မိခင္ဘာသာစကား တစ္ႏွစ္ထက္တက္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ Secondary ေက်ာင္းသားေတြဟာ မသင္မေနရဘာသာေတြအျပင္ သိပၸံဘာသာတြဲကိုလည္း တက္ၾကေလ့ရိွပါတယ္။

ေနာက္ထပ္ Secondary တစ္မ်ဳိးကေတာ့ Normal (Academic) ပဲျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအတန္းကို တက္ၾကတဲ့ ေက်ာင္းသားေတြဟာ Express ေက်ာင္းသားေတြေလာက္ အမွတ္မေကာင္းခဲ့သူေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ Normal (Academic) ကိုလည္း ၄ ႏွစ္တက္ရျပီး ဒီအဆင့္ရဲ႕ ေနာက္ဆံုးစာေမးပြဲၾကီးကေတာ့ GCE 'N' Level ျဖစ္ပါတယ္။ တကယ္လို႔ 'N' Level မွာ အမွတ္ေကာင္းတယ္ဆိုရင္ေတာ့ 'O' Level ကို တက္ခြင့္ရိွပါတယ္။ (ဒါေၾကာင့္ တခ်ဳိ႕က ၅ ႏွစ္တက္ရတယ္လို႔ 'O' Level အထိမွန္းျပီး ေျပာၾကပါတယ္) အမွတ္မမီရင္ေတာ့ ITE လို႔ေခၚတဲ့ အစိုးရအသိအမွတ္ျပဳ နည္းပညာေအာင္လက္မွတ္တန္းေတြကို တက္ရမွာျဖစ္ပါတယ္။

ေနာက္ဆံုး Secondary တစ္မ်ဳိးကေတာ့ Normal (Technical) ပဲျဖစ္ပါတယ္။ ဒီမွာလည္း ၄ ႏွစ္တက္ရျပီး ေနာက္ဆံုးစာေမးပြဲၾကီးက GCE 'N' Level ပဲျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီလိုင္းကေအာင္လာတဲ့ ေက်ာင္းသားေတြဟာ 'O' Level ေျဖဆိုခြင့္မရိွဘဲ ITE ကိုသာ တက္ရပါတယ္။ Normal (Academic) နဲ႔ Normal (Technical) တို႔ဟာ 'N' Level ေျဖတာခ်င္းတူေပမယ့္ သင္ရိုးေတြမတူပါဘူး။ Academic မွာ ပညာေရးနဲ႔ ဘာသာရပ္ဆိုင္ရာေတြကို ဦးစားေပးသင္ၾကားေလ့ရိွျပီး Technical မွာ အသက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္းကို အေထာက္အကူျပဳမယ့္ ဘာသာရပ္ေတြမ်ားပါတယ္။ Secondary ၃ မ်ဳိးမွာ ထူးခၽြန္ရင္ ထူးခၽြန္သလို အတန္း ကူးေျပာင္းတက္ခြင့္ရိွပါတယ္။

Secondary ေက်ာင္းသားေတြဟာ သူတို႔ရဲ႕ GCE 'O' ဒါမွမဟုတ္ 'N' Level အမွတ္ေပၚမူတည္ျပီး Poly တက္မယ္၊ JC တက္မယ္၊ ဒါမွမဟုတ္ GCE 'A' Level ဆက္တက္မယ္ဆိုတာ ဆံုးျဖတ္ရပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ အမွတ္ေပးပံုစံေလးကိုလည္း တင္ျပခ်င္ပါတယ္။ စင္ကာပူရဲ႕ GCE စာေမးပြဲေတြဟာ အဂၤလန္ႏိုင္ငံက Cambridge University နဲ႔ ပူးေပါင္းက်င္းပတာ ျဖစ္ပါတယ္။ စင္ကာပူလို ႏိုင္ငံအေျခအေနနဲ႔ အေျဖလႊာေတြကို ျပည္တြင္းမွာပဲ အမွတ္ျခစ္ႏိုင္ေပမယ့္ ဘာသာအမ်ားစုကို အဂၤလန္ပို႔ျပီး မိခင္တကၠသိုလ္ၾကီးမွာ ျခစ္ေစပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ စာေမးပြဲေအာင္သူေတြဟာ အလြန္ပဲ ဂုဏ္ယူၾကပါတယ္။ အမွတ္ေပးစနစ္ကေတာ့ ေအာက္ပါအတိုင္းပဲျဖစ္ပါတယ္။

* A1/A2 (Distinction)
* B3/B4 (Merit)
* C5/C6 (Credit/Pass)
* D7 (Sub-Pass/fail, that is, passing at a lower standard in the exam or fail)
* E8/F9 (Fail)

A,B,C ေတြရဲ႕ ေနာက္က ၁၊၂၊၃ ေတြဟာ သူတို႔ရဲ႕ အမွတ္ေတြျဖစ္ပါတယ္။ GCE စာေမးပြဲေတြျပီးလို႔ Post-Secondary ေက်ာင္းေတြ (ဥပမာ။ Poly) တက္မယ္ဆိုရင္ L1R5 ဒါမွမဟုတ္ L1R4 စသည္ျဖင့္သတ္မွတ္ျပီး ေတာင္းပါတယ္။ L ဆိုတာက ဘာသာစကား (အဂၤလိပ္ သို႔မဟုတ္ အျခားမိခင္ဘာသာစကား) ျဖစ္ျပီး R ကေတာ့ သက္ဆိုင္ရာ အျခားအေကာင္းဆံုး ဘာသာရပ္မ်ားျဖစ္ပါတယ္။ တစ္ခုသိထားရမွာက အမွတ္ေပါင္းနည္းေလ၊ ေကာင္းေလျဖစ္ပါတယ္။ ဥပမာ L1R4 ကို ၁၈ ေတာင္းတယ္ဆိုရင္ ဘာသာစကားနဲ႔ အျခား ဆက္စပ္ဘာသာေတြထဲက အေကာင္းဆံုး ၄ ခုေပါင္းဟာ ၁၈ မွတ္ထက္ေက်ာ္လို႔မရပါဘူး။ အမ်ားဆံုး ၁၈ ျဖစ္ရမယ္လို႔ဆုိလုိပါတယ္။ စာေမးပြဲေတြကို အစိုးရေက်ာင္းသားအေနနဲ႔ တစ္ၾကိမ္သာ ေျဖခြင့္ရိွျပီး အမွတ္မေကာင္းလို႔ ေနာက္တစ္ၾကိမ္ေျဖခြင့္မရပါဘူး။ ေနာက္တစ္ၾကိမ္ေျဖခ်င္သူေတြ၊ စာေမးပြဲ ၂ ခုခြဲေျဖခ်င္သူေတြကေတာ့ အျပင္ပုဂၢလိက ေက်ာင္းေတြမွာ တက္ျပီး Private Candidate အေနနဲ႔ ေျဖခြင့္ရိွပါတယ္။ အဲဒီကအမွတ္ကိုလည္း အစိုးရေက်ာင္းက အမွတ္လိုပဲ အသံုးခ်ႏိုင္ပါတယ္။

ျမန္မာေတြနဲ႔ မစိမ္းလွတဲ့ Polytechnic ေတြ၊ Junior College ေတြ စတာေတြကို Post-Secondary လို႔ေခၚပါတယ္။ တကၠသိုလ္မတက္ခင္ တက္ၾကရတာပါ။ ျမန္မာ့ပညာေရးနဲ႔ အဓိကကြာဟေနတဲ့ အဆင့္တစ္ဆင့္ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာျပည္မွာေတာ့ ဆယ္တန္းေအာင္ရင္ တကၠသိုလ္တက္ခြင့္ရပါတယ္။ Y.T.U (ယခင္ Y.I.T ) ကို တက္ခ်င္ရင္ေတာ့ G.T.C (ယခင္ G.T.I) က တဆင့္ဝင္ရတာမ်ဳိးေတာ့ ရိွတတ္ပါတယ္။ GCE 'O' Level မွာ Poly ဝင္ခြင့္အတြက္ သက္ဆိုင္ရာ ဘာသာရပ္တစ္ခုခ်င္းစီမွာ လိုအပ္တဲ့ အမွတ္ေတြရရင္ ၃ ႏွစ္တက္ရတဲ့ Poly Diploma Course ကို တက္ခြင့္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာေတြ သိၾကတဲ့အတိုင္း စင္ကာပူမွာ Poly ၅ ေက်ာင္းရိွျပီး Republic Poly ကေတာ့ ေနာက္ဆံုးဖြင့္လွစ္လိုက္တဲ့ ေက်ာင္းပဲျဖစ္ပါတယ္။ Poly ေတြမွာ ယခင္က Engineering ေတြကိုပဲ အဓိကထားသင္ၾကားခဲ့ၾကေပမယ့္ ခုေတာ့ Business, Art စတဲ့ ဘာသာရပ္ေတြကိုလည္း ကမာၻ႔အဆင့္မီ သင္ၾကားေပးေနျပီျဖစ္ပါတယ္။ Poly သင္ရိုးညႊန္းတမ္းေတြဟာ 'O' Level နဲ႔ 'A' Level ကို အေျခခံထားတာျဖစ္ပါတယ္။

'O' Level ေအာင္ျပီးသူေတြအတြက္ အျခားနည္းလမ္းတစ္ခုကေတာ့ Junior College နဲ႔ Centralised Institute မွာ တက္ေရာက္သင္ၾကားျခင္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ JC ဝင္ခြင့္ရဖို႔အတြက္ L1R5 အမွတ္ ၂၀ နဲ႔ေအာက္ရဖို႔လိုျပီး CI ဆိုရင္ L1R4 အမွတ္ ၂၀ နဲ႔ေအာက္ရဖို႔လိုပါတယ္။ အဲဒီ ေက်ာင္းေတြမွာေတာ့ GCE 'A' နဲ႔ ညီမွ်တဲ့ ပညာေရးကို ၂ ႏွစ္ၾကာသင္ၾကားပါတယ္။ ေနာက္ဆံုး စာေမးပြဲၾကီးကေတာ့ Cambridge ကစစ္တဲ့ GCE 'A' Level ပဲျဖစ္ပါတယ္။

'A' Level ဒါမွမဟုတ္ Poly ျပီးသူေတြဟာ တကၠသိုလ္ဝင္ခြင့္ ေလွ်ာက္ထားႏိုင္ၾကပါတယ္။ စင္ကာပူမွာ အဓိက တကၠသိုလ္ၾကီး ၄ ခုရိွျပီး ၂ ခုက အစိုးရပိုင္ျဖစ္ျပီး ၂ ခုက ပုဂၢလိကပိုင္ျဖစ္ပါတယ္။ အစိုးရပိုင္ တကၠသိုလ္ၾကီး ၂ ခုျဖစ္တဲ့ National University of Singapore (NUS) နဲ႔ Nanyang Technological University (NTU) တို႔ဟာ နာမည္ၾကီးသေလာက္ အဆင့္အတန္း၊ သင္ရိုး၊ ေက်ာင္းအေဆာက္အဦး၊ ဆရာ၊ ဆရာမေတြရဲ႕ အရည္အေသြးေတြဟာလည္း ကမာၻ႔အဆင့္မွာ ရိွပါတယ္။ ေက်ာင္းတစ္ေက်ာင္းစီကုိ တစ္ႏွစ္ ေက်ာင္းသားအင္အား ၂ ေသာင္းေလာက္ လက္ခံသင္ၾကားေပးေနျပီး ေဒါက္တာဘြဲ႔အထိ သင္ၾကားႏိုင္ပါတယ္။ Resarch & Development အတြက္လည္း အမ်ားၾကီး စီမံေပးထားပါတယ္။ NUS ဆိုရင္ ကမာၻ႔အေကာင္းဆံုး တကၠသိုလ္ ၅၀ စာရင္းဝင္တယ္လို႔ စစ္တမ္းတစ္ခုက ဆိုပါတယ္။ ဂုဏ္ယူစရာေကာင္းတာက အဲဒီလို တကၠသိုလ္ၾကီးေတြမွာ ျမန္မာအေျမာက္အျမားဟာ ဘဲြ႔အမ်ဳိးမ်ဳိးကို ဆြတ္ခူးခဲ့ၾကျပီးသလို ဆက္လက္သင္ယူေနၾကတုန္း ျဖစ္ေနတာပါပဲ။ စင္ကာပူ တကၠသိုလ္ၾကီး ၄ ခု အနက္က ပုဂၢလိကပိုင္ ၂ ခုကေတာ့ Singapore Management University (SMU) နဲ႔ Singapore Institute of Management (UniSIM) တို႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ SMU ကို ၂၀၀၀ ျပည့္ႏွစ္မွာ ဖြင့္လွစ္ခဲ့ျပီး ပုဂၢလိက ပိုင္ဆိုေပမယ့္ အစိုးရက ေငြေၾကးအလံုးအရင္း ေထာက္ပံ့ေပးထားျပီး အဆင့္မီတကၠသိုလ္ျဖစ္ေစပါတယ္။ UniSIM ကေတာ့ Adult Learner လို႔ေခၚတဲ့ လုပ္ငန္းအေတြ႔အၾကံဳရိွျပီးသူ၊ ေက်ာင္းသားအရြယ္ကို လြန္လာသူေတြကိုသာလက္ခံပါတယ္။

အထက္မွာ ေဖာ္ျပထားတာေတြကေတာ့ အစိုးရရဲ႕ အေျခခံပညာကေန ဘြဲ႔ရတဲ့အထိပညာသင္ၾကားေရး လမ္းေၾကာင္းပဲျဖစ္ပါတယ္။ တခ်ိန္တည္းမွာပဲ ႏိုင္ငံျခားတကၠသိုလ္ေတြရဲ႕ ႏိုင္ငံျခားေက်ာင္းခြဲေတြ၊ ပုဂၢလိကေက်ာင္းနဲ႔ အကယ္ဒမီေတြလည္း အမ်ားအျပားရိွပါတယ္။ MDIS, BMC, TMC, SAA, Kaplan စတဲ့ေက်ာင္းေတြဆို ျမန္မာေတြနဲ႔ ရင္းႏွီးတဲ့ ပုဂၢလိကေက်ာင္းေတြပဲျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီေက်ာင္းေတြမွာလည္း ႏိုင္ငံတကာ အသိအမွတ္ျပဳ လက္မွတ္ေတြ ရႏိုင္ပါတယ္။ ပုဂၢလိကေက်ာင္းေတြအေနနဲ႔ Course တစ္ခုကို သင္ၾကားေပးခ်င္တယ္ဆိုရင္ MOE လို႔ေခၚတဲ့ ပညာေရးဝန္ၾကီးဌာနရဲ႕ အသိအမွတ္ျပဳ လက္မွတ္လိုပါတယ္။ Diploma ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ၂ ရက္ေလာက္ပဲ တက္ရတဲ့ ရက္တုိသင္တန္းေလးျဖစ္ျဖစ္ MOE မွာ မွတ္ပံုတင္ရပါတယ္။ အဲဒီအခ်က္ကလည္း စင္ကာပူပညာေရး အဆင့္အတန္းကို အက်မရိွေအာင္ ထိန္းထားေစပါတယ္။

ေနာက္ထပ္ေဖာ္ျပခ်င္တာကေတာ့ ျမန္မာေတြအေနနဲ႔ စင္ကာပူေက်ာင္းေတြကို ဘယ္လိုတက္ေရာက္ႏိုင္တယ္ဆိုတာပါပဲ။ အရင္က ျမန္မာေတြဟာ Poly တက္ဖို႔သာ အဓိက အာရံုစိုက္ေနခဲ့ၾကေပမယ့္ ၁၉၉၀ ျပည့္ႏွစ္မ်ားရဲ႕ ေႏွာင္းပိုင္းကစလို႔ Secondary ေက်ာင္းေတြ၊ တကၠသိုလ္ေတြနဲ႔ အျပင္ပုဂၢလိကေက်ာင္းေတြမွာလည္း ပညာသင္ၾကားလာၾကပါတယ္။ ေငြေၾကးတတ္ႏိုင္သူေတြ၊ လူခံေကာင္းေကာင္းရိွသူေတြက ကေလးငယ္ေတြကို Secondary က စျပီး စင္ကာပူပညာေရးနဲ႔ ရင္းႏွီးေစခဲ့ၾကပါတယ္။ တကယ္လို႔ ကေလးငယ္ေတြကို Primary ဒါမွမဟုတ္ Secondary ေက်ာင္းလာတက္ေစခ်င္တယ္ဆိုရင္ ျပည္တြင္းေအာင္လက္မွတ္ေတြနဲ႔တကြ လိုအပ္တဲ့ စာရြက္စာတမ္းေတြကို ေက်ာင္းကို တင္ျပရပါတယ္။ ေက်ာင္းကလက္ခံတဲ့အခါမွာ အဂၤလိပ္စာနဲ႔ သခ်ၤာကို ဝင္ခြင့္ေျဖရပါတယ္။ (တခ်ဳိ႕ေက်ာင္းေတြကေတာ့ သိပၸံဘာသာတြဲကိုလည္း ေျဖခိုင္းပါတယ္) အဲဒီအေျဖေပၚမူတည္ျပီး ဘယ္အဆင့္က စတက္ရမယ္ဆိုတာ ဆံုးျဖတ္ပါတယ္။ အဲဒီေနာက္ေတာ့ Student Pass ေလွ်ာက္ထားေပးပါတယ္။ အဲဒီေနာက္မွာေတာ့ စင္ကာပူ ပညာေရးေရစီးေၾကာင္းတေလွ်ာက္ တဆင့္ျပီး တဆင့္တက္သြားရံုပါပဲ။

Poly တက္ခ်င္သူေတြအတြက္ကေတာ့ လမ္းရိုးၾကီးေတြဟာ အလုပ္ျဖစ္ဆဲလို႔ ဆိုရမွာပါ။ ျမန္မာျပည္က Poly အသိအမွတ္ျပဳ Agent ေတြကေန တဆင့္ ဝင္ခြင့္ေျဖျပီး တက္ေရာက္ခြင့္ရၾကတာဟာ အသံုးဝင္ေနဆဲပဲျဖစ္ပါတယ္။ ကုန္က်စရိတ္ပိုမ်ားတယ္ဆိုေပမယ့္ အစစအရာရာ စီစဥ္သင္ျပေပးလို႔ စင္ကာပူနဲ႔ စိမ္းေသးရင္ အဲဒီနည္းလမ္းက အလြယ္ဆံုးပါပဲ။ ေနာက္တမ်ဳိးကေတာ့ Online ကေနေလွ်ာက္လႊာတင္၊ ေက်ာင္းကလက္ခံရင္ စင္ကာပူမွာ ဝင္ခြင့္လာေျဖလုိ႔ရပါတယ္။ ဝင္ခြင့္ရဖို႔အတြက္ ဆယ္တန္းမွာ အဂၤလိပ္စာ၊ သခၤ်ာနဲ႔ သိပၸံေတြမွာ အမွတ္ေကာင္းဖို႔ လိုပါတယ္။ ဝင္ခြင့္ရတဲ့အခါမွာလည္း အစိုးရ ပညာသင္စရိတ္ေထာက္ပံ့တဲ့အတြက္ ရာခိုင္ႏႈန္းအနည္းငယ္ကိုသာ ေက်ာင္းသားကေပးရပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ အဲဒီအနည္းငယ္ဟာ မိဘေတြအတြက္ မနည္းလွေသးပါဘူး။ ေထာက္ပံ့ေၾကးယူသူေတြဟာ Poly ျပီးတဲ့အခါ စင္ကာပူမွာ ၃ ႏွစ္ျပန္အလုပ္လုပ္ေပးပါမယ္ဆိုတဲ့ သေဘာတူညီခ်က္ကို လက္မွတ္ထုိးရပါတယ္။ အလုပ္စဝင္တာနဲ႔ ေက်ာင္းကေန PR ေလွ်ာက္ထားခြင့္ေပးပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ Poly လမ္းေၾကာင္းဟာ ေျဖာင့္ျဖဴးဆဲပဲလို႔ ဆိုလို႔ရပါတယ္။

Poly အျပင္ အစိုးရေက်ာင္းတက္ခ်င္သူေတြ အေနနဲ႔ မာစတာနဲ႔ ဘြဲ႔လြန္ဒီပလိုမာတန္းေတြ ရိွပါေသးတယ္။ ထင္ရွားတဲ့ ေက်ာင္း ၂ ခုကေတာ့ ISS လို႔ေခၚတဲ့ NUS လက္ေအာက္ခံ IT Diploma တန္းနဲ႔ NTU က မာစတာဘြဲ႔တန္းေတြပဲျဖစ္ပါတယ္။ ISS ကို Internet ကေန တိုက္ရုိက္ေလွ်ာက္ထားႏိုင္ျပီး ေရးေျဖဝင္ခြင့္စာေမးပြဲနဲ႔ လူေတြ႔ သုိ႔မဟုတ္ ဖံုးအင္တာဗ်ဴးေျဖရပါတယ္။ သင္တန္းကာလတစ္ႏွစ္ျဖစ္ျပီး Poly လိုပဲ ေက်ာင္းျပီးတဲ့အခါ PR ေလ်ာက္ဖို႔ offer letter ရပါတယ္။ NTU က ေပးတဲ့ မာစတာဘြဲ႔ သင္တန္းေတြမွာ IT နဲ႔ ဆက္စပ္ေနတဲ့ ဘာသာခြဲေပါင္းမ်ားစြာအျပင္ အင္ဂ်င္နီယာ၊ ဒီဇိုင္းနဲ႔ သိပၸံဘာသာရပ္မ်ားစြာကို ေလွ်ာက္ထားႏိုင္ပါတယ္။ အစိုးရက ဘဏ္ေတြနဲ႔ ခ်ိတ္ဆက္ျပီး ေခ်းေငြ ေပးတဲ့အတြက္ အဆင္ေျပပါတယ္။ အစိုးရေက်ာင္းေတြျဖစ္တဲ့အတြက္ Student Pass အတြက္ ပူစရာမလိုပါဘူး။ ပူစရာလိုတာက ပုဂၢလိကေက်ာင္းေတြမွာျဖစ္ပါတယ္။

ပုဂၢလိကေက်ာင္းေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားဟာ အစိုးရရဲ႕ ႏိုင္ငံတကာေက်ာင္းသားလက္ခံခြင့္ကို ရထားျပီးျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အေျခအေနအမ်ဳိးမ်ဳိးရိွတာကို သတိျပဳသင့္ပါတယ္။ အဓိကက Security Deposit လို႔ေခၚတဲ့ စင္ကာပူအစိုးရကို ေပးထားရတဲ့ အာမခံေၾကးကိစၥပဲျဖစ္ပါတယ္။ စင္ကာပူမွာ Singapore Quality Class (SQC) လက္မွတ္ကို အစိုးရအသိအမွတ္ျပဳ အဆင့္အတန္းရိွတဲ့ Industry အမ်ဳိးမ်ဳိးကို ခ်ီးျမွင့္ပါတယ္။ အဲဒီ SQC လက္မွတ္ရျပီးသားေက်ာင္းေတြမွာ ႏိုင္ငံတကာေက်ာင္းသားေတြ Student Pass နဲ႔ ေက်ာင္းလာတက္ရင္ Deposit တင္စရာမလိုပါဘူး။ မရိွရင္ေတာ့ ျမန္မာေက်ာင္းသားေတြအေနနဲ႔ စင္ကာပူေဒၚလာ ၅ ေထာင္ေလာက္တင္ရပါလိမ့္မယ္။ Student Pass ျပန္အပ္တာနဲ႔ ၁၀၀% ျပန္ေပးပါတယ္။ ေက်ာင္းတခ်ဳိ႕နဲ႔ ရန္ကုန္မွာ ရံုးခန္းဖြင့္ထားတဲ့ Agent တခ်ဳိ႕က အဲဒီကိစၥကို ေနာက္ဆံုး Student Pass က်မွ ဖြင့္ေျပာတတ္ၾကတဲ့အတြက္ သတိထားျပီး ေမးသင့္ပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခု အေရးၾကီးတာက တကယ္လို႔ Student Pass အဆင္မေျပရင္ ဘယ္ေလာက္ေပးရမလဲ၊ ဒါမွမဟုတ္ ဘယ္ေလာက္ျပန္အမ္းမလဲဆိုတာလည္း အစကတည္းက ရွင္းရွင္းလင္းလင္း သိထားသင့္ပါတယ္။ ေနာက္ထပ္သိထားသင့္တဲ့ အခ်က္ကေတာ့ Part Time အလုပ္ထြက္လုပ္ျခင္းပဲျဖစ္ပါတယ္။ အစိုးရေက်ာင္းသားေတြဟာ သတ္မွတ္တဲ့ နာရီအကန္႔အသတ္အတြင္း တရားဝင္အလုပ္လုပ္ခြင့္ရိွပါတယ္။ ပုဂၢလိကေက်ာင္းသားေတြ အေနနဲ႔ လံုးဝအလုပ္လုပ္ခြင့္မရိွတဲ့အျပင္ ေက်ာင္းေခၚခ်ိန္ျပည့္ဖို႔ လိုပါတယ္။ တကယ္လို႔ တရားမဝင္ အလုပ္ထြက္လုပ္ေနတာ ေတြ႔ရင္ ဒဏ္ေၾကး ၅ ေထာင္ေလာက္ေဆာင္ရတတ္ျပီး မိခင္ႏိုင္ငံကိုေတာင္ ျပန္ပို႔တတ္ပါတယ္။


အလုပ္အကိုင္အခြင့္အလမ္းမ်ား

စင္ကာပူမွာ ဘယ္လိုအလုပ္အကိုင္မ်ဳိးေတြ ရႏိုင္သလဲဆိုတာေတြ မေျပာခင္ အေရးအႀကီးဆံုးျဖစ္တဲ့ ေနထုိင္ခြင့္ Pass ေတြ အေၾကာင္း အရင္ဆံုးေျပာပါရေစ။ ေယဘုယ်အေနနဲ႔ ေျပာရရင္ေတာ့ စင္ကာပူမွာ EP, S.Pass နဲ႔ WP ဆိုၿပီး ၃ မ်ဳိးရိွပါတယ္။ ခုေနာက္ပိုင္းမွာ ထပ္တိုးလိုက္နဲ႔ PEP နဲ႔ FDW နဲ႔ပါဆိုရင္ ၅ မ်ဳိးလို႔ အၾကမ္းမ်ဥ္းသတ္မွတ္ႏိုင္ပါတယ္။ စင္ကာပူမွာ အလုပ္လာရွာလို႔ အလုပ္ရၿပီဆိုရင္ အလုပ္ရွင္က Pass တစ္ခုခုေလွ်ာက္ေပးရပါတယ္။ ေလွ်ာက္တဲ့အခါ လစာနဲ႔ အလုပ္သမားရဲ႕ ပညာအရည္အခ်င္း (အတန္းပညာနဲ႔ အလုပ္အေတြ႔အၾကံဳ) ေပၚမူတည္ၿပီး ဘာ Pass ေလွ်ာက္ေပးရမယ္ဆိုတာ ကြာျခားသြားတာျဖစ္ပါတယ္။ အလုပ္ရွင္က EP ေလွ်ာက္ထားေပးခ်င္ေပမယ့္ အစိုးရရဲ႕ စည္းကမ္းနဲ႔ မကိုက္ညီလို႔ S.Passပဲ ေလွ်ာက္ေပးရတာမ်ဳိးေတြလည္းရိွလို႔ ဘယ္လိုအေနအထားမ်ဳိးဆို ဘယ္ Pass ကို ေလွ်ာက္ထားခြင့္ရမယ္ဆိုတာကို အက်ဥ္းခ်ဳံး ေဖာ္ျပခ်င္ပါတယ္။

Employment Pass (EP)

စင္ကာပူမွာ ေနထိုင္အလုပ္လုပ္ၿပီး လစာ (အခ်ိန္ပို၊ ဆုေၾကး၊ အထူးခံစားခြင့္မ်ားမပါ) စင္ကာပူေဒၚလာ ၂၅၀၀ အထက္ရတဲ့ ပညာရွင္အဆင့္ (မန္ေနဂ်ာရာထူး၊ ပညာရွင္ရာထူး၊ အင္ဂ်င္နီယာရာထူး) အလုပ္သမားေတြအတြက္ EP ေလွ်ာက္ထားႏိုင္ပါတယ္။ စင္ကာပူ လူဝင္မႈႀကီးၾကပ္ေရးက လစာေပၚ မူတည္ၿပီး EP ကို ၃မ်ဳိး ထပ္ခြဲပါတယ္။ ပညာအရည္အခ်င္း လိုအပ္ခ်က္ကေတာ့ EP ေတြအားလံုး တန္းတူျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုေပမယ့္ ဘြဲ႔ရျဖစ္ရမယ္၊ ဘာလက္မွတ္ရိွရမယ္ဆိုတာ ကိုေတာ့ အေသးစိတ္ေဖာ္ျပထားျခင္း မရိွပါဘူး။ ထပ္မံခြဲျခားထားတဲ့ EP ၃ မ်ဳိးကေတာ့

(၁) EP - P1 (လစာ SGD ၇၀၀၀ အထက္ႏွင့္ သတ္မွတ္ပညာအရည္အခ်င္းရိွသူမ်ား)
(၂) EP - P2 (လစာ SGD ၃၅၀၀ ႏွင့္ ၇၀၀၀ ၾကားႏွင့္ သတ္မွတ္ပညာအရည္အခ်င္းရိွသူမ်ား)
(၃) EP - Q1 (လစာ SGD ၂၅၀၀ အထက္ႏွင့္ သတ္မွတ္ပညာအရည္အခ်င္းရိွသူမ်ား) ဆိုၿပီးေတာ့ ျဖစ္ပါတယ္။

EP ကိုင္ေဆာင္ခြင့္ရသူေတြဟာ လစာမ်ားသူေတြ ျဖစ္တဲ့အေလ်ာက္ မိသားစုကို မွီခိုအေနနဲ႔ စင္ကာပူမွာ ေခၚထားခြင့္ရိွပါတယ္။ EP အဆင့္ကြာျခားတာနဲ႔အမွ် မိသားစုေခၚယူခြင့္မွာလည္း ကြာျခားခ်က္ေလးေတြ ရိွပါတယ္။ ေယဘုယ်အေနနဲ႔ကေတာ့

(၁) EP ကိုင္ေဆာင္သူေတြဟာ တရားဝင္အိမ္ေထာင္ဘက္နဲ႔ အသက္ ၂၁ ႏွစ္ေအာက္ အိမ္ေထာင္မျပဳရေသးတဲ့ သား၊သမီး (တရားဝင္ ေမြးစားသားသမီးမ်ား အပါအဝင္)ေတြကို မွီခို (Dependant Pass) ေလွ်ာက္ထားေပးႏိုင္ပါတယ္။

(၂) EP P1 & P2 ကိုင္ေဆာင္သူေတြဟာ မိဘ၊ ေယာကၡမ၊ အိမ္ေထာင္ဘက္၊ အိမ္ေထာက္ဘက္ရဲ႕ အရင္အိမ္ေထာင္နဲ႔ ရထားတဲ့ကေလး၊ အသက္ ၂၁ ႏွစ္ေအာက္ အိမ္ေထာင္မျပဳရေသးတဲ့ သမီး၊ ဒုကၡတိ သား၊ သမီးမ်ားကို ရက္ရွည္အလည္အပတ္ (Long Term Social Visit) နဲ႔ ေခၚယူထားႏိုင္ပါတယ္။ ဒီအခြင့္အေရးကိုေတာ့ EP Q1 ကိုင္ေဆာင္သူေတြမရႏိုင္ပါဘူး။ EP ေလွ်ာက္ထားတဲ့အခါမွာ လစာအျပင္ အလုပ္အေတြ႔အၾကံဳ၊ အရည္အခ်င္းရိွလုပ္သားျဖစ္ေၾကာင္း သက္ေသျပႏိုင္တဲ့ အေထာက္အထားေတြဟာ အေရးႀကီးလွပါတယ္။

Personalised Employment Pass (PEP)

PEP ဟာလည္း EP တစ္မ်ဳိးပါပဲ။ ကြာျခားတာကေတာ့ EP ကို ကုမၸဏီက ေလွ်ာက္ထားေပးရၿပီး အလုပ္ထြက္တာနဲ႔ ျပန္အပ္ရပါတယ္။ ဒါမွမဟုတ္ ကုမၸဏီအသစ္နာမည္နဲ႔ အသစ္ျပန္ေျပာင္းရပါတယ္။ PEP ကေတာ့ ကုမၸဏီမွာ အလုပ္လုပ္ မေနသည့္တိုင္ေအာင္ (အလုပ္လက္ကိုင္မရိွသည့္တိုင္ေအာင္) မိမိရဲ႕ အရည္အခ်င္းနဲ႔ ေနာက္ဆံုးလစာေပၚမူတည္ၿပီး ေလွ်ာက္ထားႏိုင္ပါတယ္။ ထူးျခားခ်က္အေနနဲ႔ စင္ကာပူမွာ အလုပ္မလုပ္ဖူးေသးသည့္တိုင္ေအာင္ အျခားႏိုင္ငံတစ္ခုခုမွာ SGD ၇၀၀၀ အထက္နဲ႔ ညီမွ်တဲ့ လစာရထားသူေတြ ေလွ်ာက္ထားႏိုင္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ အရင္က EP P1 ကိုင္ထားၿပီး လက္ရိွမွာ အလုပ္လက္မဲ့ျဖစ္ေနသူေတြဟာလည္း ေနာက္ဆံုးအလုပ္လုပ္ခဲ့တဲ့အခ်ိန္ကေန ၆ လအတြင္း ေလွ်ာက္ထားႏိုင္ပါတယ္။

လက္ရိွမွာ EP P1 ကိုင္ထားသူေတြအေနနဲ႔ PEP ကို ေျပာင္းခ်င္တယ္ဆိုရင္ ေလွ်ာက္ထားႏိုင္ၿပီး ေလွ်ာက္ထားတဲ့အေပၚမွာ ဆံုးျဖတ္ေပးမွာျဖစ္ပါတယ္။ EP P2 ကိုင္ေဆာင္သူေတြကေတာ့ EP P2 နဲ႔ လုပ္သက္အနည္းဆံုး ၂ ႏွစ္ရိွရမွာျဖစ္ၿပီး တစ္ႏွစ္လစာ SGD ၃ ေသာင္းရမွ ေလွ်ာက္ထားခြင့္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ EP Q1 ကိုင္ေဆာင္သူေတြက လုပ္သက္ အနည္းဆံုး ၅ ႏွစ္နဲ႔ တစ္ႏွစ္လစာ SGD ၃ ေသာင္းလိုတယ္လို႔ သိရပါတယ္။ PEP ကိုင္ေဆာင္သူေတြဟာ အမ်ားဆံုး ၆ လခန္႔သာ အလုပ္လက္မဲ့အေနနဲ႔ ေနခြင့္ရိွပါတယ္။ အလုပ္ရသြားခ်ိန္မွာ PEP ကို အျခား Pass တစ္ခုခုနဲ႔ အစားထိုး လဲလွယ္စရာ မလိုပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ အလုပ္ရွင္အေျပာင္းအလဲ၊ အလုပ္ထြက္တာ အားလံုးကို စင္ကာပူ လူဝန္မႈႀကီးၾကပ္ေရး (MOM) ကို အေၾကာင္းၾကားရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

PEP နဲ႔ အလုပ္လုပ္သူေတြဟာ လစာေငြ တစ္ႏွစ္ကို အနည္းဆံုး SGD ၃ ေသာင္းရိွရပါမယ္။ PEP ကို ၅ ႏွစ္သက္တမ္းအတြက္ တစ္ႀကိမ္သာ ထုတ္ေပးၿပီး သက္တမ္းတိုးခြင့္ မရိွပါဘူး။

S Pass

S Pass ဟာ ၂၀၀၄ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္လ ၁ ရက္ေန႔မွာ EP Q2 ကို အစားထိုးခဲ့တဲ့ Pass အသစ္ျဖစ္ပါတယ္။ S Pass ရဲ႕ အနက္အဓိပၸာယ္ကို သက္ဆိုင္ရာ Website ေတြမွာ တရားဝင္ေျပာၾကားထားျခင္းမရိွေပမယ့္ Skill Pass လို႔ မွတ္သားရပါတယ္။ ပညာအရည္အခ်င္း (အသိအမွတ္ျပဳ) ဒီပလိုမာ သို႔မဟုတ္ ဘြဲ႔တစ္ခုခုရထားသူေတြမွာ သက္ဆိုင္ရာ အလုပ္အတြက္ သင့္တင့္ေလ်ာက္ပတ္တဲ့ အေတြ႕အၾကံဳနဲ႔ ေအာင္လက္မွတ္ေတြ ရိွမယ္၊ လစာလည္း အနည္းဆံုး ၁၈၀၀ ရမယ္ဆုိရင္ S Pass ေလွ်ာက္ထားလို႔ ရပါတယ္။ စင္ကာပူမွာ အလုပ္လုပ္ေနတဲ့ ျမန္မာအမ်ားစုဟာ S Pass ကိုင္ေဆာင္ထားသူေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ လစာ ၁၈၀၀ အနည္းဆံုးေပးရမယ္ဆိုေပမယ့္ အလုပ္မျဖစ္မေန ရရမယ့္လူနဲ႔ ကပ္ေစးနဲတဲ့ အလုပ္ရွင္နဲ႔ ေတြ႔တဲ့အခါမ်ဳိးမွာ အခ်င္းခ်င္းညွိႏႈိင္းၾကၿပီး ၁၅၀၀ (တခါတေလ ၁၂၀၀ေလာက္ေတာင္ရိွပါတယ္) ေလာက္ပဲေပးၿပီး S Pass ရေအာင္ တင္ေပးၾကပါတယ္။ S Pass တင္တဲ့အခါမွာေတာ့ လစာကို ၁၈၀၀ လုိ႔ ျဖည့္စြက္ၾကတယ္ထင္ပါတယ္။ S Pass ေလွ်ာက္တာ နတ္ႀကီးတယ္၊ ရခ်င္မွ ရတယ္ေျပာၾကေပမယ့္ တကယ္ေတာ့ S Pass ဟာ Point Based ပံုစံသြားတာျဖစ္လို႔ အလုပ္နဲ႔ ကိုယ့္ Background ကိုက္ညီရင္ ရဖို႔က်ိန္းေသသေလာက္ပါပဲ။ Point Based ဆိုတာက လုပ္ငန္းခြင္ရဲ႕ လိုအပ္ခ်က္ေတြ ဒီလုပ္သားမွာ ဘယ္ေလာက္မ်ားမ်ား ပိုင္ဆုိင္ေနလို႔ ကုမၸဏီက ဒီလစာနဲ႔ ခန္႔ထားတာလဲဆိုတာကို စစ္တာပါ။ ဥပမာ အလွျပင္ဆိုင္က Customer Service ဝန္ထမ္းလိုေနခ်ိန္မွာ မာစတာဘြဲ႔ရ အင္ဂ်င္နီယာတစ္ေယာက္ သြားေလွ်ာက္တယ္ဆိုရင္ သိပ္အဆင္မေျပႏိုင္ပါဘူး။ ေနာက္ထပ္ S Pass မရၾကတဲ့အေၾကာင္းျပခ်က္တစ္ခုက ကုမၸဏီမွာ S Pass ခြဲတမ္း (Quota) ကုန္ေနလို႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ စင္ကာပူအစိုးရရဲ႕ သတ္မွတ္ခ်က္အရ ကုမၸဏီတစ္ခုလံုးမွာရိွတဲ့ ဝန္ထမ္းအင္အားရဲ႕ ၂၅% ကိုပဲ S Pass နဲ႔ ခန္႔ထားခြင့္ျပဳပါတယ္။ S Pass နဲ႔ အလုပ္လုပ္ေနသူေတြထဲက လစာ SGD ၂၅၀၀ ေက်ာ္သူေတြဟာလည္း EP သမားေတြလိုပဲ မွီခိုအေနနဲ႔ အိမ္ေထာင္ဘက္နဲ႔ အသက္ ၂၁ ႏွစ္ေအာက္ သား၊သမီးေတြကို ေခၚထားခြင့္ရၾကပါတယ္။ S Pass ေလွ်ာက္ထားသူေတြဟာ ကဒ္ျပားထုတ္ယူဖို႔အတြက္ လိုအပ္တဲ့စာရြက္စာတမ္းမူရင္းေတြနဲ႔အတူ က်န္းမာေရး ေဆးစစ္ခ်က္လက္မွတ္ကိုလည္း ပူးတြဲတင္ျပရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

Work Permit (WP)

WP နဲ႔ အလုပ္လုပ္တဲ့ လုပ္သားအုပ္စုကို ေယဘုယ်အေနနဲ႔ အေထြေထြလုပ္သားမ်ား သို႔မဟုတ္ ကာယလုပ္သားမ်ားလို႔ သတ္မွတ္ပါတယ္။ အေျခခံပညာအရည္အခ်င္းဟာ S Pass ေလွ်ာက္ေလာက္ေအာင္ မျမင့္သူ၊ လစာလည္း SGD ၁၈၀၀ ေအာက္ရတဲ့လုပ္သားေတြကို WP ပဲ ေလွ်ာက္ထားေပးႏိုင္ပါတယ္။ WP လုပ္သားေတြရဲ႕ အခြင့္အေရး၊ က်န္းမာေရး၊ ေနထိုင္ေရး စတာေတြကို ကုမၸဏီက တာဝန္ယူရေလ့ ရိွပါတယ္။

Work Permit for Foreign Domestic Workers (FDW)

ဒီ Pass ကေတာ့ ႏိုင္ငံျခားကေန အိမ္အကူ လာလုပ္တဲ့လူေတြအတြက္ အိမ္ရွင္က ေလွ်ာက္ေပးရတဲ့ Pass ျဖစ္ပါတယ္။ စင္ကာပူမွာ အိမ္ရွင္နဲ႔ အိမ္အကူေတြ မၾကာခဏ ျပႆနာေတြျဖစ္တတ္လို႔ အစိုးရက FDW ေလွ်ာက္ေပးမယ္ဆို အေသအခ်ာစဥ္းစားဖို႔ သတိေပးတတ္ပါတယ္။ စင္ကာပူအစိုးရက အိမ္အကူအျဖစ္ လာေရာက္လုပ္ကိုင္ခြင့္ေပးတဲ့ ႏိုင္ငံအနည္းစုထဲမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္၊ ဖိလစ္ပိုင္၊ အင္ဒိုနီးရွား စတဲ့ႏိုင္ငံတို႔နဲ႔အတူ စိတ္မေကာင္းစရာပါဝင္ပါတယ္။ စင္ကာပူမွာ ပထမဆံုးအႀကိမ္ အိမ္အကူ လာလုပ္မယ့္လူဟာ အသက္အနည္းဆံုး ၂၃ ႏွစ္ရိွရမွာျဖစ္ၿပီး အႀကီးဆံုး ၅၀ ျဖစ္ရမယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ပညာကိုလည္း ၈ ႏွစ္သင္ဖူးရမယ္လို႔ သိရပါတယ္။ အျခားလိုအပ္ခ်က္ေတြအေနနဲ႔ အိမ္ေဖာ္အရည္အခ်င္းစစ္စာေမးပြဲ၊ က်န္းမာေရးေဆးစစ္ခ်က္လိုဟာမ်ဳိးလည္း လိုအပ္ပါတယ္။

အထက္မွာ ေဖာ္ျပခဲ့တာေတြကေတာ့ စင္ကာပူမွာ တရားဝင္အလုပ္လုပ္ခြင့္ရတဲ့အခါ ေလွ်ာက္ထားရမယ့္ Pass အမ်ဳိးအစားေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ အလုပ္အကိုင္အခြင့္အလမ္းနဲ႔ ပတ္သတ္တာေတြလည္း နည္းနည္းေတာ့ ရွင္းျပအၾကံေပးခ်င္ပါေသးတယ္။

အရင္ဆံုးအၾကံေပးခ်င္တာကေတာ့ ျမန္မာျပည္က ထြက္မလာခင္မွာ အလုပ္အေတြ႔အၾကံဳနဲ႔ ႏိုင္ငံတကာကို ဝင္ဆန္႔ႏိုင္တဲ့ ေအာင္လက္မွတ္ေတြ ရႏိုင္သေလာက္မ်ားမ်ား ရထားဖို႔ပါပဲ။ ျမန္မာျပည္က ဘြဲ႔ေတြ၊ ဒီပလိုမာေတြကို အသိအမွတ္မျပဳဘူးဆိုတာ မဟုတ္ပါဘူး။ အစိုးရနဲ႔ အဖြဲ႔အစည္းႀကီးေတြက ေပးတာေတြဆို အသိအမွတ္ျပဳပါတယ္။ ကြန္ပ်ဴတာတတ္ေၾကာင္း လက္မွတ္လိုတယ္ဆိုလို႔ ရပ္ကြက္ထဲက နီးစပ္ရာ သင္တန္းေလးမွာ တတ္ခဲ့တာမ်ဳိးကေတာ့ သိပ္အေထာက္အကူမျဖစ္ပါဘူး။

ႏုိင္ငံတကာအသိအမွတ္ျပဳ ေအာင္လက္မွတ္ေတြရယ္၊ သက္ဆိုင္ရာ အလုပ္အေတြ႔အၾကံဳေကာင္းေကာင္းရယ္ ရိွမယ္ဆိုရင္ အလုပ္ရဖို႔ အေျခအေနေကာင္းပါတယ္။ အလုပ္အေတြ႔အၾကံဳကိုလည္း လုပ္ၾကံျပီးေဖာ္ျပလုိ႔ရေပမယ့္ စမ္းသပ္ခန္႔ထားတဲ့ကာလမွာ ဘာမွမလုပ္တတ္ရင္ ျပန္ျပဳတ္သြားတတ္တာမို႔ အေတြ႔အၾကံဳစစ္စစ္ရေအာင္ ၾကိဳးစားခဲ့ေစခ်င္ပါတယ္။ ေနာက္ထပ္ အေထာက္အကူျဖစ္ေစတဲ့ အခ်က္တစ္ခ်က္က သက္ဆိုင္ရာနယ္ပယ္ရဲ႕ အဖြဲ႔အစည္းေတြမွာ အသင္းဝင္ထားျခင္းပဲျဖစ္ပါတယ္။ ဥပမာ IT သမားေတြအတြက္ဆို MCPA, MCF နဲ႔ အင္ဂ်င္နီယာေတြအတြက္ဆို MES မွာ အသင္းဝင္ထားသင့္ပါတယ္။

စင္ကာပူမွာ အလုပ္ရွာတဲ့အခါ အင္တာနက္ Website ေတြ၊ ေန႔စဥ္သတင္းစာနဲ႔ ပြဲစားေတြကေန အဓိကရွာႏိုင္ပါတယ္။ Website ေတြအေနနဲ႔ www.jobsdb.com.sg, www.jobstreet.com, www.monster.com, www.jobscentral.com.sg စတဲ့ website ေတြမွာ အလုပ္အကိုင္ အမ်ားအျပားေတြ႔ႏိုင္ပါတယ္။ ေန႔စဥ္ထုတ္ Straits Times သတင္းစာမွာလည္း အလုပ္ေခၚတဲ့ ေၾကာ္ျငာေတြ ပါပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ေတာ့ စေနေန႔ထုတ္ သတင္းစာမွာ အမ်ားဆံုးပါပါတယ္။ ပြဲစားကေနတဆင့္ အလုပ္ရွာတဲ့နည္းလမ္းကလည္း စင္ကာပူမွာ အေတာ္ေလး ေခတ္စားပါတယ္။ တခ်ဳိ႕ပြဲစားေတြက အင္တာဗ်ဴးေခၚရင္ ဘယ္ေလာက္ေပး၊ အလုပ္ရရင္ ဘယ္ေလာက္ေပးစသည္ျဖင့္ အဆင့္ဆင့္ ေစ်းသတ္မွတ္ျပီးေတာင္းပါတယ္။ တခ်ဳိ႕ပြဲစားေတြကေတာ့ လစာထဲကေနျဖတ္ယူပါတယ္။ တခ်ဳိ႕အလုပ္ေတြကိုေတာ့ ပြဲစားက ကုမၸဏီနဲ႔ ညွိႏႈိင္းၿပီး တုိက္ရိုက္ခန္႔ထားတတ္ပါတယ္။ လစာကိုလည္း ပြဲစားကပဲေပးပါတယ္။ အဲဒီလိုအလုပ္မ်ဳိးကို Over-Head နဲ႔ ယူတယ္လို႔ေခၚၾကျပီး ပြဲစားက လုပ္သားကိုေပးတဲ့ လစာထက္ပိုတဲ့ ပမာဏကို ကုမၸဏီထံက ေတာင္းယူေလ့ရိွပါတယ္။ အလုပ္ရဖို႔ကို Website ေတြနဲ႔ သတင္းစာကေန ရွာတာအေကာင္းဆံုးျဖစ္ပါတယ္။ ပြဲစားနဲ႔ရွာၾကတဲ့အခါ ေနာက္ပိုင္းျပႆနာၾကီးငယ္ေတြ ရိွလာတတ္လို႔ အားမေပးခ်င္ပါဘူး။ ေနာက္တစ္ခုကေတာ့ စင္ကာပူမွာလည္း ထံုးစံအတုိင္း ပြဲစားအလိမ္ေတြ အမ်ားအျပားရိွေနလို႔ သတိျပဳေစခ်င္ပါတယ္။

စင္ကာပူမွာ အလုပ္လာရွာမယ့္လူေတြက စင္ကာပူကိုေရာက္ႏွင့္ေနတဲ့လူေတြကို ေမးတတ္တဲ့ေမးခြန္းက “ဘာေတြျပင္ဆင္လာရမလဲ” ဆိုတာပါပဲ။ ကၽြန္ေတာ့္အေနနဲ႔ အၾကံေပးခ်င္တာကေတာ့ ရန္ကုန္က ထြက္မလာခင္ကတည္းက website ေတြမွာ အလုပ္ေလွ်ာက္ၾကည့္ပါ။ အလုပ္စေလွ်ာက္ျပီး ဘယ္ေလာက္ၾကာတဲ့အခါမွာ အင္တာဗ်ဴးရလဲ၊ ဘယ္လိုကုမၸဏီမ်ဳိးက အင္တာဗ်ဴးေခၚလဲဆိုတာကို အရင္ဆံုးစမ္းၾကည့္ပါ။ ဘာေတြျပင္ဆင္လာရမလဲ၊ ျပည္ပမွာအလုပ္ရွာဖို႔ အဆင္သင့္ျဖစ္ၿပီလားဆိုတာကို အဲဒါက အေျဖေပးမွာပါ။ ဥပမာ - အလုပ္စေလွ်ာက္ၿပီး ၂ ပတ္ေလာက္အတြင္းမွာ အင္တာဗ်ဴးရတယ္ဆိုရင္ ကိုယ့္အရည္အခ်င္းနဲ႔ CV ဟာ စင္ကာပူမွာ အလုပ္ျဖစ္ေလာက္တယ္လို႔ အၾကမ္းဖ်င္းသတ္မွတ္ႏုိင္ပါတယ္။ ရန္ကုန္မွာပဲ ရိွေနေသးလို႔ အဲဒီအင္တာဗ်ဴး လက္လြတ္သြားလည္း ဝမ္းနည္းစရာမလိုပါဘူး။ ေနာက္အင္တာဗ်ဴးေတြ ရိွလာဦးမွာပါ။ ရန္ကုန္ကေန စမ္းေလွ်ာက္ၾကည့္လို႔ ၁ လ၊ ၂ လ သာၾကာသြားတယ္ - အင္တာဗ်ဴးမရဘူးဆုိရင္ေတာ့ တခုခုေတာ့ Upgrade လုပ္ရဦးမယ္ဆိုတဲ့ သေဘာပါပဲ။ စင္ကာပူကို မလာသင့္ေသးဘူးလို႔ အၾကံေပးခ်င္ပါတယ္။ တခ်ဳိ႕ေတြက စင္ကာပူေရာက္မွ ဘယ္ website သြားရမွာလဲ၊ ဘယ္သတင္းစာဝယ္ရမလဲ စစံုစမ္းတာကေတာ့ ဆိုးလြန္းပါတယ္။ တန္ဖိုးရိွတဲ့ အခ်ိန္နဲ႔ ေငြကို ျဖဳန္းလို႔မျဖစ္ပါဘူး။

အင္တာဗ်ဴးကိုလည္း တခ်ဳိ႕ကုမၸဏီေတြက တစ္ၾကိမ္ပဲေခၚျပီး စိတ္ၾကိဳက္ေတ႔ြရင္ အလုပ္တန္းခန္႔ပါတယ္။ တခ်ဳိ႕ကေတာ့ အင္တာဗ်ဴး ၂ ဆင့္၊ ၃ ဆင့္သြားရပါတယ္။ နာမည္ၾကီး စင္ကာပူေလေၾကာင္းလိုင္း (SIA) မွာဆို အင္တာဗ်ဴး ၅ ဆင့္ရိွပါတယ္။ အင္တာဗ်ဴးသြားတဲ့အခါ သိထားသင့္တဲ့ ေဆာင္ရန္၊ ေရွာင္ရန္ေတြကိုလည္း အင္တာနက္မွာ ရွာျပီး ေလ့လာသြားသင့္ပါတယ္။

အင္တာဗ်ဴးသြားၿပီးလို႔ အဆင္ေျပတယ္၊ အလုပ္ခန္႔မယ္ဆိုတဲ့အခါမွာ လစာအေၾကာင္း၊ Pass ေလွ်ာက္ေပးမယ့္ အေၾကာင္း၊ စာခ်ဳပ္ရိွမရိွ စသည္ျဖင့္ေစ့စပ္ေဆြးေႏြးၾကရပါတယ္။ စင္ကာပူမွာ ပထမဆံုးအၾကိမ္ အလုပ္လာရွာတဲ့လူေတြအေနနဲ႔ေတာ႕ လစာကိစၥကို အသည္းအသန္ ညွိႏိႈ္င္းခဲပါတယ္။ ရထားတဲ့ Stay ေလးမကုန္ခင္ ရတဲ့အလုပ္ကို သိပ္ေစ်းမဆစ္ဘဲ လုပ္ၾကေလ့ရိွပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ Pass နဲ႔ စာခ်ဳပ္ကိစၥကိုေတာ့ ေသခ်ာေအာင္ ေမးျမန္းျပီးမွ သေဘာတူ စာခ်ဳပ္ေစခ်င္ပါတယ္။

တခ်ဳိ႕ကုမၸဏီေတြဟာ စနစ္တက်မရိွလွဘဲ အစိုးရခ်မွတ္ထားတဲ့ ဥပေဒကို လက္တလံုးျခားနဲ႔ အလုပ္သမားကို ႏွိပ္ကြပ္တဲ့ စာခ်ဳပ္မ်ဳိးေတြ ခ်ဳပ္ေစပါတယ္။ Pass ကိုလည္း ေလွ်ာက္ေပးတဲ့အခါ ပညာအရည္အခ်င္း၊ အလုပ္အေတြ႔အၾကံဳေတြဟာ ကိုယ့္ CV ထဲကအတိုင္းျဖစ္ဖို႔ အေရးၾကီးပါတယ္။ တခ်ဳိ႕ကုမၸဏီေတြက Pass မရမွာစိုးတဲ့အတြက္ မမွန္တဲ့ အခ်က္အလက္ေတြ ထည့္သြင္းတတ္ပါတယ္။ အက်ဳိးဆက္အေနနဲ႔ အစိုးရက ကိုယ့္ဆီက စာရြက္စာတမ္းေတြ ေတာင္းၾကည့္တဲ့အခါ ျပစရာမရိွျဖစ္ၿပီး နာမည္ပ်က္စာရင္း Black List အသြင္းခံရတတ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကၽြန္ေတာ္အေပၚမွာ ေဖာ္ျပခဲ့တဲ့ Pass အမ်ဳိးအစားေတြနဲ႔ လိုအပ္တဲ့ အရည္အခ်င္း၊ လစာေတြကို ကိုးကားခ်ိန္ထိုးၾကည့္ေစခ်င္ပါတယ္။


Pass ေတြေလွ်ာက္တာ၊ ကဒ္ျပားသြားထုတ္တာေတြနဲ႔ ပတ္သက္တာေလးေတြ

အလုပ္ရွင္နဲ႔ လစာ၊ ခံစားခြင့္ စတာေတြ ညွိႏႈိင္းျပီးလို႔ အဆင္ေျပတယ္ဆိုရင္ ကုမၸဏီက အလုပ္သမားကိုယ္စား Pass တစ္ခုခု ေလွ်ာက္ေပးရပါတယ္။ ဥပမာ အေနနဲ႔ ျမန္မာအမ်ားစု ေလွ်ာက္ခြင့္ရၾကတဲ့ S.Pass နဲ႔ ရွင္းျပသြားပါမယ္။ ဒီေန႔အခ်ိန္မွာေတာ့ S.Pass ၊ WP ၊ EP ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ အင္တာနက္ကေန ေလွ်ာက္လို႔ရေနပါျပီ။ အဲဒီ Pass ေတြကို EP Online လို႔ေခၚတဲ့ အစိုးရရဲ႕ အင္တာနက္ စာမ်က္ႏွာကေန ကုမၸဏီက ေလွ်ာက္ေပးရပါတယ္။ တခ်ဳိ႕ကုမၸဏီေတြကေတာ့ အင္တာနက္ကို မသံုးခ်င္ၾကဘဲ ရိုးရိုးပဲ စာရြက္နဲ႔ တင္ခ်င္ၾကတယ္ဆိုရင္လည္း ရပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အင္တာနက္က တင္ရင္ အမ်ားဆံုး ကိုးရက္ပဲ ၾကာတဲ့အခ်ိန္မွာ စာရြက္နဲ႔တင္ရင္ ငါးပတ္အထိၾကာတတ္ပါတယ္။ အလုပ္လုပ္ခြင့္ Pass ရႏိုင္တဲ့ အခြင့္အေရးကေတာ့ အတူတူပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ကုမၸဏီက လိုအပ္တဲ့ အခ်က္အလက္ေတြ ျဖည့္သြင္းတဲ့ ေနရာမွာ အဓိကက်တာကေတာ့ အေျခခံလစာနဲ႔ ခန္႔ထားတဲ့ ရာထူးပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ လစာက အစိုးရ သတ္မွတ္ခ်က္ (ဥပမာ S.Pass ဆိုရင္ SGD1800 ႏွင့္အထက္) ထက္ နည္းေနမယ္ ၊ ဒါမွမဟုတ္ ရာထူး၊ ကုမၸဏီအေနအထားနဲ႔ မျဖစ္ႏိုင္ေလာက္ေအာင္ မ်ားေနျပီဆိုရင္ Pass ရဖို႔က မေသခ်ာပါဘူး။ ခန္႔ထားတဲ့ ရာထူးကလည္း ေလွ်ာက္ထားသူရဲ႕ အလုပ္အကိုင္ေဟာင္းေတြ၊ ေနာက္ သူ႔ရဲ႕ ပညာအရည္အခ်င္းေတြနဲ႔ ဆက္စပ္မႈ ရိွေနရမွာျဖစ္ပါတယ္။

Pass ေတြ တင္တဲ့အခါ လိုအပ္တဲ့ စာရြက္စာတမ္းစာရင္းကို စင္ကာပူ အလုပ္သမားဝန္ၾကီးဌာန အင္တာနက္ စာမ်က္ႏွာမွာ ဖတ္ရႈႏိုင္ပါတယ္။ S.Pass တင္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ S.Pass Form (ကုမၸဏီက ေပးပါမယ္) ၊ အလုပ္အေတြ႔အၾကံဳ ၊ ပညာအရည္အခ်င္း ေအာင္လက္မွတ္ မိတၱဴ ၊ Passport မိတၱဴ ၊ ဓါတ္ပံု တစ္ပံုလိုပါတယ္။ S.Pass ေလွ်ာက္ထားခ်ိန္မွာ Passport သက္တမ္း အနည္းဆံုး ခုႏွစ္လကေန တစ္ႏွစ္ရိွသင့္လို႔ စင္ကာပူ မလာခင္ကတည္းက သက္တမ္းတိုးလာဖို႔ သတိေပးခ်င္ပါတယ္။ တကယ္လို႔ Pass တစ္ခုခု ေလွ်ာက္ထားခ်ိန္မွာ ရထားတဲ့ Social Visit Pass ကုန္သြားခဲ့ရင္လည္း Pass အေျခအေနကို ေစာင့္ေနတာျဖစ္လို႔ ပံုမွန္အားျဖင့္ေတာ့ အလြယ္တကူပဲ သက္တမ္းတိုးလို႔ရပါတယ္။

တင္ထားတဲ့ Pass ကို အစိုးရက အတည္ျပဳလိုက္တယ္ဆိုရင္ေတာ့ ကုမၸဏီကို In-Principle Approval (IPA) Letter လို႔ေခၚတဲ့ အေၾကာင္းၾကားစာ ပို႔ေပးပါတယ္။ ကဒ္ျပားထုတ္ယူဖို႔အတြက္ကို အဲဒီစာအျပင္ Passport ၊ ေဆးစစ္ခ်က္ နဲ႔ ကုမၸဏီက ဝယ္ေပးတဲ့ က်န္းမာေရး အာမခံမိတၱဴတို႔ ယူသြားရမွာျဖစ္ပါတယ္။ စင္ကာပူမွာ အလုပ္လုပ္လိုသူေတြ အေနနဲ႔ HIV/AIDS, TB, B ပိုးတို႔ကို အဓိက စစ္ရပါတယ္။ တစံုတရာ အားနည္းခ်က္ရိွေနရင္ေတာ့ အဆင္မေျပႏိုင္ပါဘူး။ တခ်ဳိ႕ေတြက ရန္ကုန္က ေဆးစစ္လာတယ္ဆိုေပမယ့္ ဒီမွာ Pass ေလွ်ာက္တဲ့အခါ စင္ကာပူဆရာဝန္ေတြရဲ႕ ေဆးစစ္ခ်က္အေျဖကို ေတာင္းခံေလ့ရိွပါတယ္။

အင္တာဗ်ဴး အတြင္းမွာ အလုပ္ကိစၥေတြ ညွိႏႈိင္းၾကတဲ့အခါ စာခ်ဳပ္ကိစၥကိုလည္း ေဆြးေႏြးၾကရပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ စာခ်ဳပ္နဲ႔ ပတ္သတ္ျပီး အနည္းငယ္ ရွင္းျပလိုပါတယ္။ ကုမၸဏီတခ်ဳိ႕ကေတာ့ သာမန္ Employment Letter လို႔ေခၚတဲ့ အလုပ္ခန္႔စာကိုပဲ ေပးပါတယ္။ အဲဒီစာထဲမွာ လုပ္ရမယ့္ အလုပ္အေနအထား၊ လစာနဲ႔ ခံစားခြင့္ စတာေတြကို တရားဝင္သေဘာမ်ဳိးျဖစ္ေအာင္ ေရးသားေဖာ္ျပထားပါတယ္။ အခ်ဳိ႕ကုမၸဏီေတြကေတာ့ Employment Letter အစား စာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ေစပါတယ္။ ဥပမာ - S.Pass ေလွ်ာက္ေပးမယ္၊ ၂ ႏွစ္စာခ်ဳပ္ ခ်ဳပ္ရမယ္္ဆိုတာမ်ဳိး ညွိႏႈိင္းတတ္ၾကပါတယ္။ စာခ်ဳပ္ထဲမွာေတာ့ ကုမၸဏီက ေလွ်ာက္ေပးတဲ့ Pass ( ဥပမာ S.Pass) ကဒ္ျပားရတဲ့ေန႔က စျပီး ဒီစာခ်ဳပ္ဟာ အသက္ဝင္တယ္ဆိုတာမ်ဳိး ေဖာ္ျပေလ့ရိွျပီး Employment Letter မွာပါတဲ့ အေၾကာင္းအရာေတြ၊ ေဆးခြင့္နဲ႔ လုပ္သက္ခြင့္ အေရအတြက္၊ ဘယ္လိုအျပစ္မ်ဳိးဟာ ဘယ္လို အေရးယူခံရႏိုင္တယ္ဆိုတာမ်ဳိးေတြ ပါဝင္ေလ့ရိွပါတယ္။ စာခ်ဳပ္မွာ အဓိကပါတာကေတာ့ ဒီသေဘာတူညီခ်က္ေတြနဲ႔အတူ ဒီကုမၸဏီမွာ (ဥပမာ)၂ ႏွစ္လုပ္ေပးဖို႔ သေဘာတူပါတယ္ဆိုတဲ့ ဝန္ခံခ်က္ပါပဲ။ အေရးၾကီးတာက ဒီ ၂ ႏွစ္မတိုင္ခင္ အလုပ္က ထြက္ခ်င္ရင္ ဘာျဖစ္မလဲဆိုတာပါပဲ။ တခ်ဳိ႕စာခ်ဳပ္ေတြမွာ ၂ ႏွစ္မတိုင္ခင္ အလုပ္ထြက္ခ်င္ရင္ ၂ လၾကိဳ ေျပာပါဆိုတာမ်ဳိး၊ ၃ လၾကိဳ ေျပာပါဆိုတာမ်ဳိးပါပါတယ္။ ဒါက တရားဝင္ျဖစ္လို႔ ျပႆနာမရိွပါဘူး။ တခ်ဳိ႕ကေတာ့ ၂ ႏွစ္မတိုင္ခင္ အလုပ္သမားက ထြက္သည္ျဖစ္ေစ၊ အလုပ္ရွင္က ထုတ္သည္ျဖစ္ေစ လစာရဲ႕ ဘယ္ႏွစ္ဆ ေပးေလ်ာ္ရမည္ဆိုတဲ့ အပိုဒ္ပါတတ္ပါတယ္။ မျဖစ္ႏိုင္ဘူး မထင္ပါနဲ႔။ ကၽြန္ေတာ္ အဲဒီလိုစာခ်ဳပ္မ်ဳိးနဲ႔ အလုပ္လုပ္ခဲ့ရတာပါ။ တကယ္ေတာ့ ဒါဟာ အလုပ္သမားကို ျခိမ္းေျခာက္တာသာျဖစ္ျပီး စင္ကာပူ ဥပေဒမွာ တရားဝင္ေဖာ္ျပထားျခင္းမရိွပါဘူး။ စင္ကာပူ အလုပ္သမားဝန္ၾကီးဌာနရဲ႕ အေမးအေျဖက႑တစ္ခုမွာ အဲဒီလို ေငြေပးေလ်ာ္ေစျခင္းမ်ဳိးဟာ စာခ်ဳပ္မွာပါသည့္တိုင္ေအာင္ ေကာက္ခံခြင့္မရိွဆိုတာမ်ဳိး ေျဖထားပါတယ္။ စာခ်ဳပ္နဲ႔ အလုပ္လုပ္ေနတဲ့ အလုပ္သမားတိုင္းဟာ အလုပ္ထြက္ခ်င္တဲ့အခါ အစိုးရ သို႔မဟုတ္ ကုမၸဏီက ခ်မွတ္ထားတဲ့ ၾကိဳတင္အသိေပးကာလ (Notice Period) ကို အတိအက် လိုက္နာရင္ ထြက္ခြင့္ရိွတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ အဲဒီအေျဖေလးကို ဖတ္မိမွပဲ ကၽြန္ေတာ္လည္း သက္ျပင္းခ်ႏိုင္ခဲ့တာပါ။

ေနာက္ထပ္ စာခ်ဳပ္တစ္မ်ဳိးကေတာ့ အျမဲတမ္းေနထိုင္ခြင့္ (Permanent Resident - PR) ေလွ်ာက္တဲ့ အခါမွာ ၾကံဳရတတ္ပါတယ္။ ျမန္မာအမ်ားစုက စင္ကာပူမွာ အေျခခ်ႏို္င္ဖို႔အတြက္ PR ကို လူတိုင္းနီးပါး ေလွ်ာက္ၾကပါတယ္။ တခ်ဳိ႕ကုမၸဏီေတြက PR ကို လုိလိုခ်င္ခ်င္ ေလွ်ာက္ခြင့္ျပဳေပမယ့္ တခ်ဳိ႕ကေတာ့ PR ကို စာခ်ဳပ္မေစ့ခင္ မေလွ်ာက္ရဘူးဆိုတာမ်ဳိးနဲ႔ တားျမစ္တတ္ပါတယ္။ စာခ်ဳပ္ေစ့ျပန္ေတာ့လည္း ေနာက္ထပ္ စာခ်ဳပ္အသစ္ခ်ဳပ္မွဆိုျပီး ညစ္တတ္ပါတယ္။ ဒီကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္ျပီးေတာ့လည္း စင္ကာပူက အင္တာနက္ဖိုရမ္ေတြမွာ အက်ယ္တ၀င့္ ေဆြးေႏြးၾကေလ့ရိွပါတယ္။ ဒါဟာလည္း ကုမၸဏီေတြက နည္းတစ္မ်ဳိးနဲ႔ အၾကပ္ကိုင္တာျဖစ္ပါတယ္။ PR ေလွ်ာက္ထားျခင္းဟာ စင္ကာပူမွာ အလုပ္လုပ္ျပီး ေနထိုင္ေနျခင္းရဲ႕ အက်ဳိးဆက္အေနနဲ႔ ရတဲ့ ကိုယ္ပိုင္ရပိုင္ခြင့္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ကုမၸဏီေတြက ေလွ်ာက္ေတာ့၊ မေလွ်ာက္နဲ႔ဦးဆိုျပီး စြက္ဖက္ပိုင္ခြင့္မရိွပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ အလုပ္ျပဳတ္မွာစိုးတဲ့အတြက္ အမ်ားစုကေတာ့ မဆန္႔က်င္ဘဲ ေလွ်ာက္ခြင့္ရလာမယ့္ အခ်ိန္ကို စိတ္ရွည္ရွည္နဲ႔ ေစာင့္ေလ့ရိွပါတယ္။ PR တင္တဲ့အခါမွာ အလုပ္လုပ္ေနေၾကာင္း ကုမၸဏီက ေထာက္ခံစာတစ္ေစာင္ကို လက္မွတ္ထိုးေပးရတာရိွျပီး တခ်ဳိ႕ေတြက အဲဒီစာကို ကုမၸဏီက စပြန္ဆာေပးတယ္လို႔ အထင္မွားတတ္ၾကပါတယ္။ အမွန္က ေထာက္ခံစာသက္သက္သာျဖစ္ျပီး စပြန္ဆာ သေဘာမသက္ေရာက္ေၾကာင္း PR တင္ရင္ ျဖည့္ရတဲ့ စာရြက္ေတြမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

Work Permit နဲ႔ အလုပ္လုပ္ေနသူဆိုရင္ တစ္လကို စင္ကာပူေဒၚလာ ၄၀ ၊ S.Pass ဆိုရင္ ၇၀ - ၈၀ ေလာက္ ၊ EP ဆိုရင္ ၁၀၀ ကေန ၁၂၀ ေလာက္ ေဆာင္ၾကရပါတယ္။ PR ရျပီးသားေတြကေတာ့ လစဥ္ဝင္ေငြရဲ႕ ၁၀% ကိုေဆာင္ၾကရပါတယ္။ "လစာမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍" (စိုင္းထြန္း)

ဒီအေၾကာင္း ေရးေပးပါ ေရးက်ပါ လုိ.ေၿပာတာ ခဏခဏ ရွိလာေတာ. မေရးလုိ.မၿဖစ္ေတာ.ဘူးေလ။ ကုိယ္တိုင္လဲ ဒါမ်ိဳးအၿဖစ္အပ်က္ေတြ ၿဖစ္ပ်က္ေနတာ မ်က္ၿမင္ကုိယ္ေတြ.ပါပဲ။ အခုေတာ. အေၾကာင္းညီညြတ္လုိ. ဖြင္.ခ်ရေတာ.မယ္ဗိ်ဳ.။

အေၾကာင္းက ဒီလုိဗ်။ စင္ကာပူ မွာအလုပ္လာရွာၾက တဲ. ၿမန္မာ ဦးေရ တုိးပြားလာတာနဲ. အမ်ွ စလံုးေရာက္ခါစ အလုပ္ရွာတဲ. ေရြၿမန္မာ ေတြ ရဲ. ကနဦး အလုပ္ လစာ မ်ား ထုိးဆင္းသြား လုိ.ပါပဲ။ ဒါမ်ိဳးၿဖစ္ေအာင္ ဘယ္သူလုပ္ သလဲ? ကြ်န္ေတာ္ တုိ. ၿမန္မာေတြ ကုိယ္တုိင္ပါပဲ။ အလုပ္ရခ်င္ေတာ. လစာ ေတြ ကုိ အနိမ္.ဆံုးၿဖစ္ေအာင္ တေယာက္နဲ. တေယာက္ အၿပိဳင္ ေလွ်ာ.ခ်က်တယ္။ "ဟာ ဟုိလူက ၁၂၀၀ နဲ. ေလွ်ာက္တယ္။ ငါ ၁၀၀၀ ပဲေတာင္းရင္ ငါ.ကုိ ခန္.ေလာက္တယ္"၊ "ဟာ သူလုိ အဂၤလိပ္စာ မြတ္ေနတဲ. ဖိလစ္ပုိင္၊ အင္ဒုိနီးရွား ေကာင္ေတာင္ ၁၅၀၀ နဲ.ေလွ်ာက္တာ ၊ ငါ ၁၂၀၀ ပဲေတာင္းရင္ ငါ.ကုိ ခန္.ေလာက္တယ္" စသၿဖင္.ေပါ.ဗ်ာ။ အလုပ္ရခ်င္ ၊ ၿမန္မာၿပည္ မၿပန္ခ်င္ေဇာ နဲ. မိမိရထားေသာ ဘြဲ.လတ္မွတ္မ်ား၊ လုပ္ငန္းဆုိင္ရာ ကြ်မ္းက်င္မူ မ်ား ကုိ မငဲ.ၿငာ၊ မေထာက္ထား ပဲ အဲဒီလုိ. မိမိကုိယ္ မိမိ နိမ.္ခ်ေန က်ေတာ.။ မိမိ တစ္ေယာက္ထဲ ကိုယ္ပဲ ထိခိုက္တာ မဟုတ္ပဲ။ ၿမန္မာ ဆုိတဲ. လူမ်ိဳးတခု လံုးကုိ ထိခိုက္ေနလုိ. ကြ်န္ေတာ္ အခုလုိ ၀င္ၿပီး ေဆြးေႏြးရတာပါ ခင္ဗ်ာ။

သူငယ္ခ်င္းတစ္ေယာက္ အုိင္တီ သမားပါ။ စလံုးေရာက္ ပထမဦးဆံုး ကုမၸဏီမွာ ပဲ လစာ ၁၈၀၀ နဲ. ၿပီးခဲ.တဲ. နွစ္က စ အလုပ္လုပ္ေနပါတယ္။ သူက လစာပုိရလုိ. အလုပ္ ေၿပာင္းမယ္ေပါ.။ ဒီေတာ. သူ.ေနရာမွာ အစား ထုိးဖုိ. လူေခၚေတာ. လာေလွ်ာက္က်ပါတယ္။ အဲ.ဒီမွာ သူ က စပ္စုၿပီး လာေလွ်ာက္တဲ. ၿမန္မာ ေကာင္မေလး တစ္ေယာက္ ကုိ လစာ ဘယ္ေလာက္ေတာင္းလဲ ေမးၾကီးေတာ. “သမီး ၁၂၀၀ ပဲ ေတာင္းပါတယ္ အစ္မတဲ.” ။ ဒါ ၿမန္မာၿပည္က ကြန္ၿပဴတာ ဘြဲ.ရေနာ္၊ တၿခား နုိင္ငံတာကာ ကြန္ၿပဴတာ လတ္မွတ္ေတြလဲ ပါေသးတယ္။ ၿမန္မာၿပည္ က ကြန္ၿပဴတာ ဘြဲ.နဲ. ဒီက NUS/ NTU တို.ကရတဲ. ဘြဲ.နဲ. မယွဥ္သာ တာေတာ. လူတုိင္းနားလည္ ပါတယ္ေလ။ ဒါေပမယ္. ဒီက ပုိလီ Diploma အဆင္. လစာ ၁၈၀၀ ေလာက္ေတာ. မၿဖစ္သင္.ဘူးလား။

တခါၾကားလုိက္ေသးတယ္ Auto Cad အလုပ္ တလ ၉၀၀ နဲ. ရဖုိ. Agent ဖုိးေတာင္ ၂ လစာ ေပးရတယ္ဆုိပဲေနာ္။ ထုိသူေတြ ကုိ နိမ္.ခ်ေၿပာမဟုတ္ပါဘူး။ ၉၀၀ ဆုိတာ စင္ကာပူမွာ တကယ္. လူတစ္ေယာက္ရဲ. အသံုးစရိတ္ ေလာက္ရံုေလးပါပဲ။ စင္ကာပူ အစိုးရကေတာင္ သတ္မွတ္ေပးထားတယ္ေလ S Pass တစ္ေယာက္ ဟာ ဘြဲ.ရ ၿပီး လစာ ၁၈၀၀ အနည္းဆံုးရမယ္တဲ.။ ဒါ ဟာ ငါတုိ. ရဲ. ဘြဲ.ကုိ ၁၈၀၀ တန္ေသးတယ္ လုိ. သတ္မွတ္ေပးလုိက္တာပဲ။ ဒါကုိ ဘာလုိ. လစာ ၁၈၀၀ ထက္နညး္ေအာင္မိမိ ဖာသာ ေလွ်ာ.ခ်ေန က်ဦးမွာလဲ။ အခုဆုိ စင္ကာပူ မွာ ကုန္ေစ်းနုန္းေတြက အ၇မ္းတက္ၿပီေလ။ ေခြ်တာ စုေဆာင္းၿပီး သံုးရင္ေတာင္ တလ ကုိ ၈၀၀-၁၀၀၀ ကုန္ေနတာ။ ဘာလဲ ကုိယ္ရွာ တာ ကုိယ္သံုးလုိ.ပဲ ခံယူထားက်သလား။ ၿမန္မာၿပည္ က မိသားစု ေတြကုိ လွည္.မၾကည္.ေတာ.ဘူး။ ငါၿမန္မာၿပည္ မၿပန္ရ၇င္ ၿပီးတာပဲ လား။

စင္ကာပူ က ကုမၸဏီ ေတြက ပဲ ညစ္ေနတာလား? ေလာေလာဆယ္ ၿမန္မာေတြအၾကား ၿဖစ္ပ်က္ေနတဲ. အၿဖစ္အပ်က္တခုေပါ.ေနာ္။ သိၿပီးသားၿဖစ္ပါလိမ္.မယ္။ တကယ္.လုိ. ကုမၸဏိီက ကုိယ္.ကုိ ၁၈၀၀ ေအာက္ လစာနဲ. ခန္.လိုက္ရင္ အခန္.ခံရတဲ.သူကုိယ္တုိင္က ေတာင္းေတာင္းပန္ပန္ နဲ. ကုမၸဏီ ကုိ သင္ေပးက် ပါတယ္။ MOM (အလုပ္သမားရံုး) မွာ S Pass ကုိ ၁၈၀၀ နဲ. ေက်းဇူးၿပဳၿပီး တင္ေပးပါ။ လစာ ကုိလဲ ၁၈၀၀ နဲ. ေပးပါ။ ၿပီးမွ တကယ္.လစာ ကုိပဲ ကြ်န္ေတာ္၊ ကြ်န္မ တုိ.ယူၿပီး ပုိတဲ. ေငြကုိ ၿပန္ေပးပါ.မယ္။ လုိ. ေတာင္ မသိနားမလည္ တဲ. စလံုး ကုမၸဏီ ကုိ တပတ္ရုိက္နည္း ေတြသင္ေပး ေနက်တာလဲ ကြ်န္ေတာ္.တုိ. ေရြၿမန္မာေတြ ပဲမဟုတ္လား။

စင္ကာပူမွာ အလုပ္ရွာသူ ၿမန္မာ မ်ားကုိ ကြ်န္ေတာ္ အမ်ိဳးအစား ၅ ခု ခြဲၿပပါရေစ။
၁။ စင္ကာပူ မွာ မိမိစိတ္ၾကိဳက္ ဘာသာရပ္ တက္ၿပီး ေက်ာင္းၿပီးလုိ. အလုပ္ရွာသူမ်ား
၂။ စင္ကာပူမွာ မိမိစိတ္မ၀င္စားေသာ ရရာ Diploma၊ သင္တန္း တက္ၿပီး အလုပ္ရွာေနသူမ်ား
၃။ ၿမန္မာၿပည္မွ ဘြဲ.ရၿပီး လုပ္ငန္း ဆုိင္ရာ အေတြ.အၾကံဳရင္.က်က္သူမ်ား
၄။ ၿမန္မာၿပည္တြင္ ဘြဲ.လက္မွတ္ တပံုတပင္ရထားၿပီး ကုိယ္တုိင္ကလဲ ေလ.လာဆည္းပူး လုိစိတ္ ထက္သန္သူမ်ား
၅။ ၿမန္မာၿပည္တြင္ အေပ်ာ္တမ္း ဘြဲ.ရၿပီး တကယ္ လုပ္ငန္း မကြ်မ္းက်င္ပဲ အလုပ္ရလုိ.ရၿငား ဘာလုပ္ရလုပ္ရ ဆုိၿပီး ကံလာစမ္းၾက သူမ်ား

နံပါတ္ ၁ ၊ ၃ နဲ. ၄ က လူေတြဟာ အလုပ္ရွာ ရ တာ လြယ္ကူေစပါတယ္။ ဘာလုိ.လဲ ဆုိေတာ. သူတုိ.မွာ က ဦးတည္ခ်က္၊ အတတ္ ပညာ ရွိ တယ္။ သူတုိ. ေမွ်ာ္မွန္းတဲ. လစာလဲ ကုမၸဏီနဲ. ညိွနုိင္းရင္း ရက် ပါတယ္။ ဒါေပမယ္. အဲ.ဒီ နံပါတ္ ၂ နဲ. ၅ က လူေတြရဲ. ရတာလုပ္မယ္၊ ကိုယ္.အေၾကာင္းကုိယ္သိေတာ. ေလွ်ာ.ေတာင္းမယ္ ဆုိတဲ. အတြက္ နံပါတ္ ၁ ၊ ၃ နဲ. ၄ က လူေတြ ကုိပါ အဲ.ဒီ ဆုိးက်ိဳးေတြ က ရုိက္ခတ္ေစပါတယ္။

ကပ္စီး ကုတ္ တြက္ခ်က္ တြက္ကပ္ မွ သူေဌးၿဖစ္တယ္ဟုတ္? အဲလုိ အလုပ္ရွင္ သူေဌး တေယာက္ အေနနဲ. ခင္ဗ်ား ဆံုးၿဖတ္ ၾကည္.ပါ။ ၿမန္မာ၂ေယာက္ ရတဲ. ဘြဲ.ေတြ ခ်င္းကလဲတူ။ ေလွ်ာက္တဲ.ရာထူးၿခင္းကလဲတူ တေယာက္က လစာ ၂၀၀၀ ေတာင္းတယ္။ တေယာက္က ၁၂၀၀ ေတာင္းတယ္။ ကဲ ဘယ္သူ.ကုိ ပုိအားသန္မလဲ စဥ္းစားၾကည္.ပါခင္ဗ်ာ။ ၁၂၀၀ ေတာင္းတဲ. သူကလဲ အင္တာဗ်ဴးမွာ ေၿပာမွာပဲ ေလ ကြ်န္ေတာ္ မကြ်မ္းက်င္လဲ အတက္နုိင္ဆံုး ၾကိဳးစားပါ.မယ္။ ေနာက္မွ ၿဖစ္ခ်င္ရာၿဖစ္ ဆုိတဲ. အေတြးနဲ. ေပါ.။ ဒီေတာ. ထုိ ၂၀၀၀ ေတာင္း တဲ. လုပ္ငန္းကြ်မ္းက်င္ ၿမန္မာတစ္ေယာက္ က ဘံုမေပ်ာက္ ေပဘူးလား။ ေနာက္ဆံုးေတာ. အမ်ားနညး္တူ လစာ ကုိေလွ်ာ.ခ်င္ရင္ေလွ်ာ. ၊ မေလွ်ာ.ရင္ ရြာၿပည္ ဖုိ.ပဲ ၿဖစ္လာက်ပါတယ္ ခင္ဗ်ာ။

ဒီေတာ. သူတုိ. ကုမၸဏီ သူေငွး အခ်င္းခ်င္း၊ ၀န္းထမ္းအခ်င္းခ်င္း ဆက္ဆံ တဲ.အခါ မွာ “ေဟ. ငါတုိ.ကုမၸဏီမွာ ၿမန္မာေလး တေယာက္ ေအာက္ေၾကးနဲ. ရလုိ. ခန္.ထားတယ္ တန္တယ္။ နင္တုိ. အလုပ္ေတြ ေခၚရင္လဲ အဲ.ေလာက္ပဲ ေပး၊ သူတုိ. လုပ္ကိုလုပ္တယ္။ “ ဆုိတဲ. စကားေတြ ပ်ံ. သြားမယ္ ၊ ပ်ံ.ေနတယ္ လုိ. သင္ၿငင္း နုိင္မလား။ ၿမန္မာၿပည္မွာ ဆုိ ေသေအာင္လုပ္မွ တလ စင္ကာပူေဒၚလာ ၂၀၀ ေလာက္ေတာင္ စုမိတာမဟုတ္ဘူး လုိ.မ်ား ခံယူထားၾကသလား၊ မတူဘူးေလ။ ဒါက ေရးၿခားေၿမၿခား အိမ္ပစ္ ၊မိသားစုပစ္၊ သားပစ္ မယားပစ္၊ ရည္း စားပစ္ ၿပီး စြန္.စားၿပီး အလုပ္လာရွာတာေလ။ ဒီေတာ. အမ်ားတန္းတူ ေပါက္ေစ်း ေတာ.ရသင္.တာေပါ.။

ကြ်န္ေတာ္သူုငယ္ခ်င္း ပရုိဂရမ္မာ ေပါ.ေလ။ ပုိလီ ၿပီးၿပီးခ်င္း အလုပ္ရွာတယ္။ ကာလေပါက္ေစ်း လစာ ၁၈၀၀ (ညိွနုိင္းနုိင္) နဲ.ေလွ်ာက္တာ။ အင္တာဗ်ဴးမွာပဲ သေဘာက်ၿပီး ၂၂၀၀ ေပးမယ္ ၾကိဳးစား ၿပီးလုပ္ေပါ. တဲ.။ ဒါက သူကံေကာင္းတာလဲဲ ပါတယ္။ ကုမၸဏီကလဲ သမာသမတ္ က်တာလဲ ပါတယ္။ တကယ္ လက္ရွိ လုပ္ေနတဲ. သူေတြ နဲ. တန္းတူေပးရမယ္။ တန္းတူ ရသင္.တယ္။ ကုိယ္က ေလွ်ာ. ရလုိ. အေခ်ာင္ ခိုလုိ.ရမယ္ မထင္ပါနဲ.။ အထုပ္အပုိးၿပင္ ၿပီးရြာၿပန္ရလိမ္.မယ္။ တခ်ိဳ.ကလဲ ေၿပာက်ေသးတယ္ " ကြ်မ္းစရာ မလုိပါဘူးကြာ၊ အလုပ္ရမွ အလုပ္ထဲမွာ သင္ေပါ.၊ ေမးေပါ.၊ သင္ေပးက်ေပါ. ကုိယ္က သူတုိ.ရဲ. ၀န္ထမ္းပဲ ဟာ ဒါက သူတုိ. တာ၀န္ပဲ " ။ စင္ကာပူ က ကုမၸဏီ က သင္.ကုိ ေမတၱာၿဖင္. သင္ေပးဖုိ. အလုပ္ခန္.တာ မဟုတ္ဘူးေလ။ ခုိင္းဖုိ.ခန္.တာ။ သဲသဲကြဲကြဲ ၿမင္တက္ေစခ်င္တယ္။

သင္တုိ.ရဲ. အပူ ေသာက ေတြကုိ မသိခ်င္ေယာင္ေဆာင္ၿပီး ေၿပာေနတာ မဟုတ္ဘူးေနာ္။ ကုိယ္လဲ ဒီဘ၀ ကစ လာတာေတာ. နားလည္တာေပါ.။ အလုပ္မရခဲ.လွ်င္ နွစ္ရွည္လမ်ား စုေဆာင္းထားတဲ. ေငြ ေတြ ဆုံး ၊ စိတ္ကူးယဥ္ထားတဲ. အရာ ေတြ ပ်က္စိးမယ္ဆုိတာေလ။ ဒါေၾကာင္. ဘာလုိ. စမ္းတ၀ါး၀ါး နဲ. စင္ကာပူလာမွာလဲ။ အားလံုး အေသအခ်ာ ၿပင္ဆင္ၿပီးမွာ လာေစခ်င္တယ္ေလ။ အဂၤလိပ္စာ လဲ လည္လည္၀ယ္၀ယ္ ေၿပာတက္ေစခ်င္တယ္။ အခုၿဖစ္ေနတာမွာ ၿမန္မာေတြ ဆုိ သိပ္ စကားမေၿပာတဲ. အလုပ္ေတြ မွာ စုေနက်တယ္ေလ။ “Ya , No, OK, This one, Here, There, Sorry. Bye Bye. Thank you” နဲ. တင္ အလုပ္ၿဖစ္ေနက်တယ္ေလ။ ကုိယ္တုိင္ကလဲ အဂၤလိပ္ စာ မေကာငး္ခဲ.ပါဘူး။ အလုပ္စလုပ္တုန္းကဆုိ ရံုးက ဖုန္းလာရင္ မကုိင္ရဲ ေလာက္ေအာင္ကုိ ၿဖစ္တာ။ သူတုိ.ေၿပာတာ နားမလည္ ၊ ကုိယ္ေၿပာတာ သူတုိ. နားမလည္ မွာလဲ ေၾကာက္တာေပါ.။

အခုဒီပုိ.ကုိေရးတာ ကြ်န္ေတာ္.ကုိ ဆရာလုပ္တယ္လုိ.ထင္ခ်င္ထင္ပါလိမ္.မယ္။ သေဘာတူေတြ လဲ ရွိပါလိမ္.မယ္။ ေနာက္ဆံုးအေနနဲ. ေၿပာခ်င္တာက ၿမန္မာ ေတြ ဟာ တၿခား မေလးရွား၊ ဖိလစ္ပုိင္၊ အင္ဒုိနီးရွား တို.နဲ. တန္းတူ ရင္ေဘာင္တန္း ၿပီး အလုပ္လုပ္နုိင္တဲ. တဲ. အတြက္ သူတုိ.နဲ. တန္းတူ လစာ ရေအာင္ ၾကိဳးစားသင္.တယ္။ အဲ.လုိတန္းတူရေအာင္ လဲ ထုိ လူမ်ိဳးမ်ားလုိပဲ လုပ္ငန္းပုိင္းဆုိင္ရာ ကြ်မ္းက်င္ရံုသာမက ပဲ၊ အဂၤလိပ္ ကုိ လဲ လည္လည္ပတ္ပတ္ ေၿပာတက္ေစခ်င္တယ္။ စင္ကာပူ မလာခင္ ၿပင္ဆင္ထားက် ေပါ.ဗ်ာ။

အားလံုးအရည္အခ်င္း ၿပည္.ၿပည္. နဲ. တန္ရာတန္ေၾကး ရေစလုိ၏။
Posted by ထြန္းၿမင့္ေဌး